Avengers: Endgame

ΣΙΝΕΜΑ

Η βραβευμένη ταινία της “Marvel Studios” η οποία πλημμύρισε από κέρδη,

αφότου άφησε έκθαμβο το κοινό της

Δημοσιογραφική ομάδα Πράσινα Κοτόπουλα (Γρηγόρης Βουδούρης, Βασίλης Γαλιατσάτος-Λειβαδάς, Άγγελος Κωνσταντούλης)

Ποια μπορεί να είναι η ταινία που κυκλοφόρησε το 2019 και αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες; Ο λόγος για το Avengers: Endgame, ένα έργο με την υπογραφή των αδερφών Russo από το στούντιο της Marvel, η οποία ξεπέρασε κάθε προσδοκία.

Από τις αρχές του κινηματογράφου, οι άνθρωποι λάτρεψαν το πρωτότυπο αυτό θαύμα του 20ου αιώνα. Από τότε έχουν βγει αμέτρητες ταινίες, άλλες πιο αγαπητές στο κοινό και άλλες λιγότερο. Κάθε χρόνο οι νέες ταινίες που κυκλοφορούν βελτιώνονται προς το καλύτερο όσον αφορά τα οπτικά εφέ, μαγεύοντάς μας με τις πανέμορφες λεπτομέρειες που προσθέτουν σε κάθε σκηνή. Μια από τις κατηγορίες κινηματογραφικών ειδών που πολύ συχνά συγκεντρώνει το ενδιαφέρον του κοινού είναι οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Στην κατηγορία αυτήν, οι ιστορίες βασίζονται στη φαντασία αλλά και στις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις. Στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας βρίσκουμε θέματα που έχουν να κάνουν με το διάστημα και με άλλες μορφές ζωής που μπορεί να υπάρχουν σε αυτό, καθώς και διάφορες επιστημονικές ανακαλύψεις. Μια εταιρεία παραγωγής ταινιών που έχει δημιουργήσει πολλές ταινίες με υπερήρωες είναι και η Marvel Studios . Από το 2008, η εταιρεία έχει κυκλοφορίσει έως και 30 ταινίες στο πλαίσιο του κινηματογράφου, από τον Iron Man του 2008 έως και τον Μαύρο Πάνθηρα: Wakanda Forever του 2022. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η σειρά ταινιών Avengers. Η πρώτη ταινία της σειράς ήταν οι Εκδικητές (2012).

“Εισέπραξε το πρωτοφανές ποσό των 1,2 δισεκατομμυρίωνδολαρίων το πρώτο Σαββατοκύριακο της κυκλοφορίας της, κερδίζοντας το βραβείο του μεγαλύτερου κινηματογραφικό ανοίγματος όλων των εποχών”

Από τότε έχουν βγει άλλες τρεις, με τελευταία την ταινία Avengers: Endgame. Πρόκειται για ταινία που λατρεύτηκε από το κινηματογραφικό κοινό, αφού κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από δύο δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα. Με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 356 εκατομμυρίων δολαρίων, εκ των οποίων 100 εκατομμύρια δαπανήθηκαν για το καστ , είναι η τρίτη πιο ακριβή ταινία που έγινε ποτέ. Η πιο επικερδής ταινία του 2019 σκηνοθετήθηκε από τους αδερφούς Ρούσσο και ανακοινώθηκε πως οι Κρίστοφερ Μάρκους και Στίβεν ΜακΦίλι θα αναλάβουν το σενάριο με την συμμετοχή ενός συνόλου ηθοποιών από τις προηγούμενες ταινίες.

Στην Ελλάδα η ταινία κυκλοφόρησε στις 24 Απριλίου 2019 και έκοψε περισσότερα από 78.000 εισιτήρια την πρώτη μέρα, σπάζοντας το ρεκόρ πρώτης ημέρας προβολής. Αλλά το ίδιο ρεκόρ το ξεπέρασε και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς εισέπραξε το πρωτοφανές ποσό των 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων το πρώτο Σαββατοκύριακο της κυκλοφορίας της, κερδίζοντας το βραβείο του μεγαλύτερου κινηματογραφικού «ανοίγματος» όλων των εποχών. Η πλοκή εκτυλίσσεται στην Γη, όπου οι Eκδικητές έρχονται αντιμέτωποι με έναν εξωγήινο τον Thanos, του οποίου σκοπός είναι να ανατρέψει τον χωρόχρονο.

Η ταινία, πέρα από την τεράστια εισπρακτική της επιτυχία, συγκέντρωσε βραβεία όπως στο Critics’ Choice Movie Awards 2020, στο οποίο απέσπασε τα βραβεία καλύτερων εφέ και καλύτερης ταινίας δράσης και στο Hollywood Film Awards, στο οποίο η ταινία κέρδισε το βραβείο του μεγαλύτερου Hollywood blockbuster για το 2019. Επίσης, κέρδισαν 3 βραβεία στα MTV Movie & TV Awards του 2019, ανάμεσα στα οποία και το βραβείο καλύτερης ταινίας. Τέλος, ήταν υποψήφια για το βραβείο ειδικών εφέ τόσο στα Όσκαρ όσο και από τη Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου.

Δημοσιεύθηκε: Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, 2022

Η μόδα κατά τη διάρκεια πολλών ετών

ΜΟΔΑ

Δημοσιογραφική ομάδα Blackberries (Σοφία Κυρίου, Γαβριέλα Πατρώνα, Μιχαέλα Πατρώνα)

Είτε το σκεφτόμαστε είτε όχι, η μόδα βρίσκεται παντού γύρω μας. Προχωρώντας μέσα στην πόλη, η μόδα βρίσκεται τόσο πάνω σε εμάς τους ίδιους, από την ώρα που επιλέγουμε τι ρούχα θα φορέσουμε, μέχρι σε κάθε άνθρωπο που θα μας προσπεράσει και σε κάθε μαγαζί που θα συναντήσουμε στον δρόμο μας. Όμως τι είναι τελικά η μόδα και ποια είναι η ιστορία της για να φτάσει σε αυτό που βλέπουμε εμείς σήμερα; Κατ’ αρχάς, τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε «μόδα»; Η μόδα αφορά τις περισσότερες φορές τα ρούχα, τα υποδήματα και τα αξεσουάρ και αναφέρεται στο στυλ που είναι αγαπητό από τους ανθρώπους μιας συγκεκριμένης εποχής. Παρ’ όλο που μπορεί να θεωρούμε πως η μόδα απασχολεί τους ανθρώπους μονάχα τις τελευταίες δεκαετίες, η ίδια η ιστορία της φαίνεται να πηγαίνει πολύ πίσω στον χρόνο. Κάτι τέτοιο φαίνεται τελείως λογικό, αφού ήδη από την αρχή της ιστορίας του ο άνθρωπος έδινε σημασία στο ύφος των ρούχων με τα οποία ντυνόταν. Μάλιστα, από πολύ νωρίς τα διαφορετικά στυλ της μόδας χρησιμοποιούνταν για να ξεχωρίζουν διαφορετικές ομάδες μεταξύ τους. Για παράδειγμα, αν σκεφτεί κανείς την αρχαιότητα, ήδη από την αρχαία Αίγυπτο οι εκπρόσωποι της βασιλικής οικογένειας ήταν ντυμένοι με πολύ διαφορετικό τρόπο σε σχέση με τους υπαλλήλους τους και πολύ περισσότερο διαφορετικά ντυμένοι σε σχέση με τους απλούς ανθρώπους. Η μόδα της αρχαίας Αιγύπτου, όπως σώζεται σε αιγυπτιακές τοιχογραφίες, παρουσιάζει τους ανθρώπους της εποχής με πολύχρωμα ενδύματα και πολύτιμα, περίτεχνα κοσμήματα.

Κάνοντας ένα άλμα, φτάνουμε στον 20 ο αιώνα, μια εποχή κατά την οποία οι αλλαγές στη μόδα είναι κάποιες φορές πολύ ορατές από τη μια δεκαετία στην επόμενη. Κατά τη δεκαετία του 1950, σύμφωνα με τη μόδα της εποχής οι γυναίκες φορούσαν συνήθως φορέματα, τα οποία τα συνδύαζαν με γάντια αντίστοιχου ή και άλλου χρώματος, τάση που δεν έχει ξεπεραστεί μέχρι και σήμερα και είναι πραγματικά για όλες τις ηλικίες. Οι γυναίκες επέλεγαν ρούχα με πολλά χρώματα και σχέδια, όπως για παράδειγμα πουά, λουλούδια και άλλα. Όταν προτιμούσαν μονόχρωμα φορέματα, αγαπούσαν ιδιαίτερα το άσπρο, το μπλε και το λιλά χρώμα, ενώ συνήθιζαν να συνοδεύουν το ντύσιμό τους με γάντια σε έντονα χρώματα, όπως κίτρινα και ροζ. Επίσης, φορούσαν φούστες τις οποίες τις συνδύαζαν με πουκάμισα ή μπλούζες και χρησιμοποιούσαν ζώνες για να τονίζουν τη μέση τους. Είναι πολύ ενδιαφέρον πως οι γυναίκες της εποχής φορούσαν μερικές φορές και παντελόνια από τόσο νωρίς. Αυτό μας δείχνει πως είχαν ξεκινήσει να κάνουν πράγματα και έξω από το σπίτι.

Από το 1960, τα πράγματα μοιάζουν να αποκτούν πολύ και έντονο χρώμα! Σύμφωνα με τη μόδα της εποχής, και γυναίκες και άνδρες προτιμούσαν να ντύνονται πιο κάζουαλ με έντονα συνήθως χρώματα. Στους άνδρες άρεσαν πολύ οι γραβάτες και στις γυναίκες άρεσαν πολύ τα κοσμήματα, τα αξεσουάρ του κεφαλιού και ήθελαν να βγαίνουν έξω περιποιημένες και περιποιημένοι.

Την επόμενη δεκαετία, το 1970, βρίσκονταν στη μόδα τα έντονα χρώματα και για τις γυναίκες και για τους άνδρες, γιατί η μονοχρωμία δεν τους άρεσε. Τους άρεσαν πολύ οι παντελόνες, τα πουκάμισα, οι μπλούζες με γιακά, τα κοντά σορτσάκια, τα κοντά φουστάνια, οι φούστες και πολλά άλλα.

Κλείνοντας, η Αθήνα είναι μια μεγάλη πόλη που επηρεάζεται από τις διεθνείς τάσεις της μόδας, αλλά και τις επηρεάζει. Τις τελευταίες δεκαετίες, όλο και περισσότεροι σχεδιaστές μόδας αντλούν έμπνευση από τη χώρα μας, ενώ φωτογραφίσεις μόδας μεγάλων οίκων από όλον τον κόσμο γίνονται στην Αθήνα. Μάλιστα, είναι ενδιαφέρον πως από το 2021 ένα από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ της πόλης, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, έχει εντάξει στο πρόγραμμά του εργαστήρια που είναι ανοιχτά στο κοινό, μέσα από τα οποία οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες δημιουργούν ενδύματα χρησιμοποιώντας ως έμπνευση αρχαίες τραγωδίες. Τελικά, μπορεί να βρισκόμαστε ακόμα στις αρχές της δεκαετίας του 2020, όμως ήδη η εποχή που διανύουμε έχει δείξει σημάδια του δικού της ξεχωριστού χαρακτήρα.

Δημοσιεύθηκε: Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, 2022

Υγεία & Διατροφή

Δημοσιογραφική ομάδα Blueberries (Ειρήνη Λαζαρίδη, Δομινίκη Μπούζα, Σοφία Νάτση, Δωροθέα Τσουλούκογλου)

Η υγιεινή διατροφή είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα για όλες και όλους, το οποίο θα έπρεπε να πάρουμε στα σοβαρά. Αυτό μοιάζει να είναι το κλειδί για μια ζωή γεμάτη υγεία. Πριν από 2500 χρόνια, ο Ιπποκράτης είπε ότι «φάρμακο ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας ας γίνει φάρμακό σας». Αυτές τις μέρες, ακόμα κι αν έχουν περάσει τόσα χρόνια, οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν τα λόγια του «πατέρα της ιατρικής». Η σωστή διατροφή μπορεί να γίνει σημαντικό όπλο για μια καλύτερη ζωή με υγεία και ευεξία, ενώ από την άλλη η παραμέληση του ενδιαφέροντός μας γύρω από τη διατροφή μας μπορεί, τελικά, να αποδειχθεί μεγάλος εχθρός μας. Σαφώς η διατροφή είναι ένα από τα κομμάτια που πρέπει να προσέχει κανείς όταν ενδιαφέρεται για την καλή του υγεία, καθώς πέρα από αυτήν βοηθά πολύ και η γυμναστική. Ωστόσο, η σημασία της καλής διατροφής επιβεβαιώνεται συνεχώς, οπότε για τον λόγο αυτόν σας παρουσιάζουμε παρακάτω μερικούς νόστιμους και απλούς τρόπους να φροντίσετε για αυτήν!

Συμβουλευτήκαμε μια ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη στη σωστή διατροφή και από αυτήν επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε τις αγαπημένες μας συνταγές! Η ιστοσελίδα ονομάζεται Miss Healthy Living και σε αυτήν μπορεί να βρει κανείς συνταγές για φαγητά, γλυκά και ροφήματα αλλά και συμβουλές και πληροφορίες για άλλα θέματα, όπως τη φροντίδα του σώματος.

Κορμός με ρυζογκοφρέτες

Μια πεντανόστιμη και εξαιρετικά υγιεινή συνταγή γλυκού, την οποία ξεχωρίσαμε και επιλέξαμε να σας παρουσιάσουμε είναι ο κορμός. Ας τη δούμε με λεπτομέρειες και ελπίζουμε να σας πείσουμε να τη δοκιμάσετε!

Για αυτήν θα χρειαστούμε:

• 150 γρ ταχίνι

• 150 γρ μέλι ή σιρόπι αγαύης

• 20 γρ κακάο

• 3 γρ κανέλα

• 6-8 ρυζογκοφρέτες

• Για την επικάλυψη ή έτοιμη κουβερτούρα ή

• 60 γρ λάδι καρύδας

• 60 γρ μέλι ή σιρόπι αγαύης

• 50 γρ κακάο

• 1 κ.σ εκχύλισμα βανίλιας

Για να φτιάξουμε το πιάτο μας, ακολουθούμε τα εξής βήματα: Σ’ ένα μεγάλο μπολ τοποθετούμε το ταχίνι, το μέλι, το κακάο, την κανέλα και ανακατεύουμε με ένα πιρούνι ώστε να ενωθούν. Το μείγμα θα σφίξει. Σπάμε τις ρυζογκοφρέτες και τις προσθέτουμε στο μπολ. Ανακατεύουμε καλά μέχρι να ενσωματωθούν. Βάζουμε μια λαδόκολλα σε μια μακρόστενη φόρμα και αδειάζουμε το μείγμα. Στη συνέχεια το πατάμε καλά με το πιρούνι ώστε να γίνει επίπεδο. Αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε έτοιμη κουβερτούρα, θα την λιώσουμε σε μπεν μαρί και θα την απλώσουμε πάνω από τον κορμό. Αν θέλουμε να φτιάξουμε τη δική μας κουβερτούρα, θα βάλουμε τα υλικά σε ένα μικρό κατσαρολάκι, και θα το ανακατέψουμε καλά μέχρι να ενωθούν τα υλικά. Έπειτα θα απλώσουμε τη σοκολάτα πάνω από το μίγμα.

Τέλος, τυλίγουμε τη λαδόκολλα και αφήνουμε το γλυκό στο ψυγείο να παγώσει για 2-3 ώρες πριν το σερβίρουμε. Ένας από τους λόγους για τους οποίους το πιάτο αυτό είναι εξαιρετικά υγιεινό είναι πως η ζάχαρη έχει αντικατασταθεί από μέλι!

Σουφλέ ζυμαρικών

Μετά από την πρώτη μας επιλογή, θα θέλαμε να σας παρουσιάσουμε ακόμα μια συνταγή, αυτήν τη φορά για ένα σουφλέ ζυμαρικών.

Για αυτήν θα χρειαστούμε τα παρακάτω υλικά:

• 1 πακέτο πένες

• 200 γρ προσούτο

• 100 γρ παρμεζάνα

• 400 – 500 γρ μιξ 4 τυριά για πίτσα

• 200 γρ κρέμα γάλακτος με χαμηλά λιπαρά ή φρέσκο γάλα

• αλάτι – πιπέρι

• προαιρετικά πολύχρωμες πιπεριές και φρέσκα μανιτάρια

Αφού είδαμε τα υλικά μας, ας προχωρήσουμε στη μαγειρική!

Βράζουμε τις πένες σε αλατισμένο νερό σύμφωνα με τις οδηγίες στο πακέτο.

Ψιλοκόβουμε το προσούτο και το σοτάρουμε για λίγα λεπτά σε ένα τηγάνι. Σε πρίπτωση που εμφανιστεί λίγο λίπος στο τηγάνι προσθέτουμε ένα κουταλάκι νερό για να μην κολλήσει το προσούτο στο τηγάνι.

Αν χρησιμοποιήσουμε τα μανιτάρια και τις πιπεριές, θα πρέπει να τα σοτάρουμε και αυτά σε λίγο ελαιόλαδο.

Σουρώνουμε τις πένες και τις ξεβγάζουμε με λίγο νερό. Επειδή δε θα προσθέσουμε ελαιόλαδο ή βούτυρο, πρέπει να τις ξεβγάλουμε καλά για να μην γίνουν μια μπάλα. Τοποθετούμε τις πένες στην κατσαρόλα, προσθέτουμε το πιπέρι, την παρμεζάνα και το ανακατεύουμε πολύ καλά.

Προσθέτουμε το προσούτο και τα λαχανικά και ανακατεύουμε πολύ καλά.

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C στον αέρα.

Αδειάζουμε το μισό περιεχόμενο σε ένα πυρέξ, προσθέτουμε το τυρί από το μιξ τυριών, τοποθετούμε τις υπόλοιπες πένες και το υπόλοιπο τυρί από πάνω. Τέλος προσθέτουμε από πάνω την κρέμα γάλακτος ή το γάλα.

Ψήνεις σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 σε αέρα μέχρι να λιώσει το τυρί, περίπου 8-10 λεπτά δηλαδή.

Σε περίπτωση που δεν το ψήσουμε, την ώρα που ετοιμάζουμε το φαγητό τυλίγουμε το πυρέξ με λαδόκολλα και αλουμινόχαρτο και το τοποθετούμε στο ψυγείο μέχρι να το ψήσουμε! Αυτό το πιάτο είναι εξαιρετική επιλογή γιατί είναι πολύ νόστιμο, φτιάχνεται πολύ γρήγορα και αρέσει στους περισσότερους.

Υπάρχει πολλές φορές η λανθασμένη εντύπωση πως όταν μιλάμε για «υγιεινή διατροφή» εννοούμε γεύματα χωρίς γεύση. Όμως, φαίνεται πως το να προσέχει κανείς τη διατροφή του μπορεί να γίνει εξαιρετικά ευχάριστη και νόστιμη διαδικασία. Εντάσσοντας στην καθημερινότητά μας υγιεινά προϊόντα όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια, μέλι αντί για ζάχαρη και ξηρούς καρπούς μπορούμε να δώσουμε στον οργανισμό μας όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να κρατηθεί σε ευεξία. Μια καθημερινότητα στην οποία συνδυάζουμε τη σωστή διατροφή με γυμναστική και με καλή ψυχολογία είναι κάτι που ο καθένας και η καθεμία μπορεί να προσφέρει στον εαυτό του. Με μικρά βήματα όπως αυτά, μπορούμε να έχουμε μια πιο ευχάριστη καθημερινότητα! Δοκιμάστε το και δεν θα χάσετε!!

Δημοσιεύθηκε: Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, 2022

Συνέντευξη: Connect your City

Το Connect Your City είναι ένα Δίκτυο Κέντρων Νέων, τα οποία δραστηριοποιούνται σε επίπεδο κοινότητας. Στο πλαίσιο λειτουργίας τους εφαρμόζονται δωρεάν προγράμματα και δράσεις για νέους/ες ηλικίας 16 έως 30 ετών. To Connect Your City οργανώνει προγράμματα και δράσεις προκειμένου να συμβάλλει στην προσωπική ανάπτυξη των νέων, μέσω της αλληλεπίδρασης τόσο μεταξύ τους όσο και με την κοινωνία. Σε πείσμα των καιρών, το Connect Your City προσφέρει σε κάθε νέο/α τη δυνατότητα ν’ αναγνωρίσει τον εαυτό του, ν΄ ανακαλύψει και ν΄ αναδείξει τις δεξιότητες του μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των δημιουργικών δραστηριοτήτων, να κινητοποιήσει αλλά και να κινητοποιηθεί, να κοινωνικοποιηθεί, να δημιουργήσει, να ονειρευτεί. Το βασικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα δραστηριοτήτων, οι μικρές και μεγάλες δράσεις προβολής και κοινωνικής προσφοράς, υποστηρίζονται από τους εθελοντές και τα μέλη του Connect Your City, προωθώντας και ενισχύοντας την ομαδικότητα, τη δημιουργικότητα, την ευγενή άμιλλα και τη διαπολιτισμικότητα. Στο Connect Your City προσπαθούμε να δώσουμε κίνητρα και χώρο για δημιουργία. Κάθε δράση είναι σχεδιασμένη και προσαρμοσμένη στις ανάγκες των ανθρώπων που την παρακολουθούν και αφορά μία πληθώρα διαφορετικών θεματικών που καλλιεργούν το σώμα, το πνεύμα, τη φύση, τον πολιτισμό και την κουλτούρα. Κάθε νέος/α μπορεί ν’ αναπτύξει, σχεδιάσει, οργανώσει και υλοποιήσει τις ιδέες του, ενώ ταυτόχρονα μπορεί ν’ απολαμβάνει και να μετέχει στις ιδέες των άλλων, ενισχύοντας περαιτέρω την ιδέα της ομάδας, της συνεργασίας, της καινοτομίας και του ανοιχτού διαλόγου. Όλες οι δράσεις που δημιουργούν, συμμετέχουν και υλοποιούν τα μέλη και οι εθελοντές, αντανακλούν τις αξίες που διέπουν το Connect Your City. Μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι και τη μη τυπική μάθηση, προωθούνται το αίσθημα της προσφοράς, υπευθυνότητας, δημιουργικότητας, ομαδικότητας, ευελιξίας, ισότητας, ανεκτικότητας και ειλικρίνειας.

Πώς δημιουργήθηκε το Connect Your City;

Υπήρξε κάποιος συγκεκριμένος άνθρωπος πίσω από την ιδέα;

Έλενα: To Connect Your City αρχικά το εμπνεύστηκε η ΑΜΚΕ IASIS. Όμως στη συνέχεια την ονομασία την εμπνεύστηκαν οι εθελοντές που συμμετείχαν σε ένα ευρωπαϊκό μας πρόγραμμα.

Ποιος ήταν ο στόχος πίσω από τη δημιουργία της ομάδας;

Έλενα: Ο στόχος ήταν να ενεργοποιήσουμε τους νέους, να τους βάλουμε στη διαδικασία να δραστηριοποιηθούν για την κοινότητά τους. Στην ουσία επιθυμούμε να προσφέρουμε στον συνάνθρωπό μας μέσω του εθελοντισμού.

Πώς αναπτύχθηκε σε διαφορετικές πόλεις και χώρες;

Έλενα: Η εξάπλωση σε διαφορετικά μέρη συνδέεται με το ίδιο το όνομα της ομάδας. Τι σημαίνει το connect; Η σύνδεση είναι το στοιχείο που βρίσκεται στον πυρήνα μας. Αρχικά υλοποιήσαμε την ιδέα σε τοπικό επίπεδο και προχωρήσαμε σταδιακά στη δημιουργία ενός δικτύου. Όμως αυτό που επιτάχυνε τη διαδικασία ήταν το φεστιβάλ μας “Connect We Stand”. Μέσα από αυτό γίναμε πιο γνωστοί και άρχισαν να μας προσεγγίζουν και άλλες οργανώσεις, άλλοι φορείς αλλά και δήμοι, τόσο για να κάνουμε από κοινού πράγματα στην Αθήνα, όσο και σε άλλες πόλεις ή χώρες. Με τον τρόπο αυτόν προέκυψαν συνεργασίες που προώθησαν το δίκτυό μας.

Τι δράσεις πραγματοποιείτε;

Ιωάννα: Οι δράσεις που πραγματοποιούνται γενικότερα έχουν σχέση με το περιβάλλον και την κοινωνία. Ο στόχος είναι η προώθηση κάποιων αξιών όπως η αλληλεγγύη, η προσφορά, η βοήθεια στον συνάνθρωπο. Όταν έχουμε ευρωπαίους εθελοντές που βοηθούν στο κομμάτι των πολιτιστικών εκδηλώσεων, το βλέπουμε ως ευκαιρία ώστε να γνωρίσει το κοινό των δράσεων κι άλλες χώρες.

Φίλιππος: Κάνουμε πολλές δράσεις, έχουμε μεγάλη ποικιλία, βασικός μας στόχος, όπως είπε και η Ιωάννα, είναι η προσφορά, η αλληλεγγύη, αλλά και η ευζωία είναι πολύ σημαντική για τους εθελοντές μας. Είμαι κι εγώ εθελοντής και έχει σημασία να είμαστε καλά, πρώτα από όλα. Να είμαστε υγιείς και στο σώμα μας και στο μυαλό, στις γνώσεις μας και στη ψυχή, το κοιτάμε απ’ όλες τις πλευρές. Γι’ αυτό κάνουμε πολλά πράγματα με πολλές θεματικές. Οργανώνουμε δράσεις που αφορούν αθλήματα, κάνουμε γιόγκα, οργανώνουμε προβολές ταινιών και σαφώς ασχολούμαστε και με την ψυχική υγεία, που είναι και η κορωνίδα της ΑΜΚΕ IASIS. Ψάχνουμε συνεχώς για νέες ιδέες, στόχος μας είναι να κάνουμε τις δράσεις μας όσο πιο πλούσιες και πολλές είναι δυνατόν.

Έλενα: Είναι σημαντικό να πούμε ότι όλα αρχίζουν από τους ίδιους τους εθελοντές.

Φίλιππος: Μιας που είμαι εθελοντής, πολλά πράγματα ξεκινούν από πλευράς μας τα συζητάμε όλοι μαζί βέβαια στη συνέχεια, αλλά δίνεται αυτή η ευκαιρία. Επιπλέον, οργανώνουμε συχνά εκπαιδεύσεις για εμάς τους ίδιους.

Ιωάννα: Οι εκπαιδεύσεις στηρίζονται στη μη τυπική μάθηση, που είναι στην ουσία να μαθαίνεις κάτι μέσω δραστηριοτήτων, με έναν πιο βιωματικό τρόπο που διευκολύνει την απομνημόνευση.

Φίλιππος: Νομίζω και τα παιδιά εδώ θα συμφωνήσουν ότι όταν συμμετέχεις και δεν μιλάει απλά κάποιος, δεν είναι βαρετό και βοηθάει να απορροφήσεις τη νέα γνώση.

Ιωάννα: Υπάρχει και μεγαλύτερη αλληλεπίδραση με αυτόν τον τρόπο.

Φίλιππος: Ακριβώς, έχουμε τα εκπαιδευτικά προγράμματα στο εξωτερικό, τα Erasmus+, με τα οποία ερχόμαστε σε αλληλεπίδραση με άτομα από άλλες χώρες, παίρνουμε ιδέες και τις φέρνουμε εδώ. Έχουμε το μηχανισμό υποστήριξης σε καταστάσεις κρίσης, το οποίο μπορεί να είναι οι πυρκαγιές που έγιναν (κακή ώρα) στην Εύβοια, μέχρι και το χιόνι που έριξε τον προηγούμενο χειμώνα στην Αθήνα. Σε αυτές τις περιπτώσεις βοηθάμε μέσα από ανθρωπιστικές δράσεις με κάθε πιθανό τρόπο. Είτε θα μαζέψουμε τρόφιμα, είτε θα πάμε εκεί να βοηθήσουμε με ψυχολογική υποστήριξη, είτε πολλά άλλα. Νομίζω αυτά σε γενικές γραμμές.

Υπήρξαν κάποιες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στα πρώτα σας βήματα; Θα θέλατε να μοιραστείτε κάποια από αυτές μαζί μας;

Ελενα: Ναι, υπήρξαν και ακόμα υπάρχουν, δε στο κρύβω. Νομίζω πως το πιο δύσκολο κομμάτι σε σχέση με τους εθελοντές, όταν μιλάμε για νέους ανθρώπους, είναι να τους κινητοποιήσεις και να δεσμευτούν σε κάτι. Η κινητοποίηση των νέων είναι απαιτητική, ιδιαίτερα όταν μια ομάδα βρίσκεται στα πρώτη της βήματα. Τότε είναι δύσκολο να την εμπιστευτούν. Μετά από το φεστιβάλ “Connected We Stand”, όταν αρχίσαμε να βγαίνουμε στο δρόμο και να πραγματοποιούμε πιο ανοιχτές δράσεις, τότε οι εθελοντές ενεργοποιούνται. Πλέον έχουμε περισσότερο κόσμο, αλλά δε νομίζω πως οι δυσκολίες θα πάψουν να υπάρχουν. Τελικά, μέσα από αυτές μαθαίνουμε και αναπτυσσόμαστε.

Πού είναι η έδρα σας;

Ζωή: Βρισκόμαστε στο κέντρο της Αθήνας στα κάτω Πατήσια, στην οδό Άτλαντος 22, για να είμαστε προσβάσιμοι από όλους, αλλά και να βρισκόμαστε στον παλμό της κοινωνίας, στη καρδιά.

Πόσους εθελοντές έχετε;

Ιωάννα: Αυτή τη στιγμή έχουμε γύρω στους 300 ενεργούς εθελοντές, αλλά είναι σε διάφορες δομές και δραστηριότητες. Κάποιοι και κάποιες είναι στην Αθήνα, άλλοι στην Εύβοια και τη Θεσσαλονίκη, άλλοι σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Οι χώροι στους οποίους βρίσκονται μπορεί να είναι σε δομές με τις οποίες συνδέεται ο οργανισμός, σε οικοτροφεία, στο Fabric Republic, στο κέντρο ημέρας, κλπ. Έχουμε, επίσης, και μια εφαρμογή εθελοντισμού που λέγεται Connect your city app. Αυτή έχει ως στόχο να συγκεντρώνει εθελοντικές δράσεις που μπορεί κανείς να πραγματοποιήσει είτε μόνος/μόνη, είτε μπορεί να γίνονται σε επίπεδο γειτονιάς. Στην ουσία δημιουργούμε challenges, τα οποία ολοκληρώνονται ατομικά και συνδέονται με δράσεις εθελοντισμού. Λόγω covid η εφαρμογή αναπτύχθηκε πάρα πολύ, εξαιτίας των περιορισμών, οπότε έχουμε φτάσει αυτή τη στιγμή να έχουμε 7000 χρήστες στο συγκεκριμένο application. Για παράδειγμα, οι δράσεις μπορεί να είναι ‘’φτιάξε μια τσάντα με μια παλιά σου μπλούζα’’, παρέχοντας οδηγίες για την υλοποίηση του challenge.

Έλενα: Και αυτοί είναι και εν δυνάμει εθελοντές, γιατί είναι μέσα στις πλατφόρμες του app.

Πόσες δράσεις έχετε κάνει μέχρι στιγμής; Πόσες από αυτές είναι φεστιβάλ και σε ποιες πόλεις έχουν πραγματοποιηθεί;

Ιωάννα: Οι δράσεις είναι πάρα πολλές, γιατί ο οργανισμός υπάρχει αρκετά χρόνια. Τα φεστιβάλ ξεκίνησαν το 2019, η αφορμή ήταν η παγκόσμια ημέρα ειρήνης στις 21 Σεπτέμβρη. Το 2019 είχε γίνει στην πλατεία Συντάγματος εδώ στην Αθήνα με καλλιτέχνες, με influencers, με ηθοποιούς, παρουσιαστές, δήμους, και πάρα πολλούς άλλους οργανισμούς.

Στη συνέχεια, λόγω covid, υπήρχαν κάποιες δυσκολίες και το “Connected We Stand” πραγματοποιήθηκε μέσω του app και μέσα από κάποιες Live μεταδόσεις στο facebook και το instagram. Το 2022 έγινε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη στη πλατεία του μεγάλου Αλεξάνδρου, οπότε επανήλθαμε λίγο στους παλιούς ρυθμούς με κόσμο, με μουσικές στις πλατείες, στους δρόμους, με χαμόγελα, με ενημέρωση, ξανά σε σύνδεση με την κοινωνία.

Από τη μέχρι στιγμής εμπειρία σας, έχετε διαπιστώσει πως υπάρχει αρκετός κόσμος που ενδιαφέρεται για τέτοιου τύπου δράσεις;

Φίλιππος: Υπάρχει πολύς κόσμος. Σίγουρα υπάρχει ένας πυρήνας εθελοντών που είμαστε πιο ενεργοί, δηλαδή συμμετέχουμε σχεδόν σε όλες τις δράσεις. Από εκεί και πέρα, υπάρχει κόσμος που έρχεται αναλόγως τη θεματική, δηλαδή αν κάνουμε μία δράση για το περιβάλλον μπορεί να έρθει κάποιος μόνο στη συγκεκριμένη, γιατί λατρεύει να δραστηριοποιείται για το περιβάλλον. Εμείς θέλουμε να βρίσκουμε τρόπους οι άνθρωποι αυτοί να εμπλέκονται τελικά σε όσες το δυνατόν περισσότερες δράσεις μας, γιατί έχουμε έναν ολιστικό τρόπο προσέγγισης. Θέλουμε να είμαστε ενεργοί πολίτες και από τη στιγμή που είμαστε ενεργοί πολίτες, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε πολλά πράγματα, δεν είναι μόνο το περιβάλλον, δεν είναι μόνο η ψυχική υγεία, είναι όλα μαζί. Και εννοείται πως όσο πιο πολλοί, τόσο το καλύτερο, δεν επαναπαυόμαστε ποτέ.

Είδαμε στη σελίδα σας πως απευθύνεστε σε ηλικίες κυρίως από 16-30. Το ηλικιακό όριο είναι αυστηρό;

Ζωή: Το ηλικιακό όριο δεν είναι αυστηρό, δεν αποκλείουμε κανέναν, απλά είναι απαραίτητο παιδιά κάτω των 18 ετών να έχουν τη γονική συναίνεση για να μπορούν συμμετέχουν.

Υπάρχει κάποια σκέψη να οργανώσετε στο μέλλον δράσεις για μικρότερες ηλικίες;

Φίλιππος: Είναι στα άμεσα πλάνα μας αυτό, θέλει ιδιαίτερη προσέγγιση ώστε και να περάσουμε καλά και να μάθουμε. Δεν ξέρουμε εσείς τι θα θέλατε, τι θα σας άρεσε να κάνετε. Θέλουμε να ρωτήσουμε εσάς, τι θα προτείνατε; (γέλια)

Έχετε κάποιες ιδέες για το μέλλον που θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας;

Έλενα: Ναι, έχουμε στο μυαλό μας πολλά πράγματα που θέλουμε να κάνουμε. Οι δράσεις αυτές δεν είναι ακριβώς καινούριες, βασίζονται στο ολιστικό μοντέλο που συζητήσαμε για να δούμε τι θέλουν οι νεότεροι άνθρωποι, οπότε αυτό που κάνουμε συνήθως είναι να διερευνήσουμε τις ανάγκες. Αυτό ξέρουμε να κάνουμε και στη ψυχική υγεία, να δούμε τι θέλει η κοινότητα. Τώρα αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να βγάλουμε τον κόσμο απ’ το σπίτι σιγά-σιγά, ώστε να κοινωνικοποιηθούμε και να ενεργοποιηθούμε πάλι και να κάνουμε αυτή τη σύνδεση, το connect. Η σύνδεση και η επιστροφή στην κινητοποίηση είναι το πρώτο και κύριο μέλημα μας αυτήν την περίοδο.

Πώς μπορεί κάποιος να γίνει μέλος;

Έλενα: Γενικότερα αυτό που λειτουργεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια και από τότε που υπήρξε ομιλία, θεωρώ, είναι το από στόμα σε στόμα! Δηλαδή πολλοί εθελοντές προτείνουν τον οργανισμό σε άλλα άτομα που θέλουν να ασχοληθούν με τον εθελοντισμό. Από εκεί και πέρα τα social media είναι ο μεγάλος παράγοντας σύνδεσης σήμερα που βοηθάει στο κομμάτι της επικοινωνίας. Μπορεί κάποιος να μας βρει στα social media και να μας στείλει ένα μήνυμα, είτε στο facebook είτε στο Instagram, ή στο email που έχει το Connect. Συνήθως απαντώ εγώ, κανονίζουμε μια συνάντηση δια ζώσης για να τους ενημερώσουμε για όλα αυτά τα πράγματα που κάνουμε, για τις δράσεις που έχουμε κανονίσει για το προσεχές διάστημα και για το γενικότερο πλάνο που υπάρχει στον οργανισμό. Αρά ο τρόπος είναι απλός. Μας βρίσκετε παντού, επικοινωνείτε είτε με email είτε μέσω απλού μηνύματος και στη συνέχεια επικοινωνούμε μαζί σας για να κανονίσουμε μια συνάντηση.

Υπάρχει κάποια τελευταία σκέψη που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας;

Φίλιππος: Προσωπικά ως τελευταία σκέψη θα ήθελα να πω ότι θεωρώ πολύ σημαντικό τον εθελοντισμό. Γι’ αυτό ήρθα και στο Connect και έχω μείνει πολύ ικανοποιημένος, γιατί βλέπω ότι γίνεται δουλειά, πρεσβεύει κάποιες αξίες που πρεσβεύω και εγώ: αλληλεγγύη, προσφορά και ανιδιοτέλεια. Κάνουμε πράγματα να βοηθήσουμε την κοινωνία, αυτό είναι η ουσία μας και είμαι χαρούμενος γι’ αυτό.

Έλενα: Υλοποιούμε αυτό που πρεσβεύουμε. Και ως τελευταία λέξη να πούμε το μότο μας, το “connect”, η σύνδεση, η δικτύωση, η συνέργεια.

Σας ευχαριστούμε πολύ και θα θέλαμε να σας κάνουμε κάποιες παραπάνω ερωτήσεις στο τέλος. Είπατε ότι στο application έχετε 7000 χρήστες πόσοι από αυτούς τους χρήστες είναι πραγματικά ενεργοί και κάνουν τα tasks;

(Βασίλης Γαλιατσάτος-Λειβαδάς, Δημοσιογράφος Atraktos Camp)

Ιωάννα: Στην ουσία κάθε άτομό που μπορεί να φτιάξει ένα προφίλ είναι ένας χρήστης. Από εκεί και πέρα, εξαρτάται πόσα challenge μπορεί να πραγματοποιήσει. Μπορεί κάποιος να κάνει μια εκπαίδευση σήμερα, μπορεί όμως να μην κάνει την άλλη βδομάδα, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν τον θεωρούμε ενεργό. Από την άλλη, μπορεί να είσαι ένας εθελοντής που συμμετέχει σε δράσεις, όμως αν δε δραστηριοποιηθείς για έναν μήνα, κάπου χάνεις την ενεργητικότητα σου, για να το πω έτσι.

Πόσα χρόνια είστε ο καθένας εδώ, στο Connect your city;

Ιωάννα: Εγώ στο Connect είμαι 1 χρόνο και κάτι. Στον οργανισμό είμαι 1μιση χρόνο περίπου. Τα παιδιά είναι εθελοντές.

Ζωή: Εγώ είμαι κοντά 6 μήνες.

Ιωάννα: Η οποία Ζωή ήρθε μέσω του Φίλιππου. Έγινε ambassador.

Φίλιππος: Ναι, αυτό από στόμα σε στόμα που είπαμε. Τώρα εγώ είμαι από τον Φλεβάρη του 2022

Έλενα: (γέλια) Προσπάθησα να το αποφύγω, εγώ στην ΙΑΣΙΣ είμαι πάρα πολλά χρόνια, περίπου 12. Συγκεκριμένα το κομμάτι των εθελοντών το «τρέχω» πάρα πολλά χρόνια και «τρέχω» και τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Στο connect είμαι γύρω στον 1μιση χρόνο.

Στην αρχή είπατε ότι κάποιος είχε την ιδέα, μου θυμίζετε το όνομα; Αυτός που σκέφτηκε την ιδέα.

(Άγγελος Κωσταντούλης, Δημοσιογράφος Atraktos Camp)

Έλενα: Αυτός που σκέφτηκε την ιδέα ήταν η ΑΜΚΕ ΙΑΣΙΣ μαζί με την ομάδα. Την ονομασία την σκέφτηκαν οι Ευρωπαίοι εθελοντές μαζί με τον τότε συντονιστή.

Φίλιππος: Σαν εσάς, που είστε εδώ μια ομάδα.

Έλενα: Είναι ερωτήσεις έκπληξη! (γέλια) Θέλετε να μας δυσκολέψετε. Θέλουμε την απάντηση και στη δική μας την ερώτηση!

Εγώ θέλω να ρωτήσω, αν κάποιος θέλει να γίνει εθελοντής, ας πούμε όταν μεγαλώσουμε, πρέπει να είναι όλη την ώρα? Εννοώ, είναι όλη την ώρα απασχόληση ή είναι μια φορά στο τόσο;

(Ζωή)

Έλενα: Δε χρειάζεται να είναι όλη την ώρα απασχόληση, απλά υπάρχει κάποιου είδους δέσμευση. Μπορείς να πεις ότι δεν πηγαίνεις για ένα μήνα, απλά γενικά χρειάζεται να πηγαίνεις, δεσμεύεσαι να κάνεις κάποια πράγματα.

Ιωάννα: Στην ουσία ο εθελοντισμός είναι μία δραστηριότητα που την κάνει κάποιος από επιλογή, διαθέτεις τον ελεύθερο σου χρόνο για κάτι τέτοιο, οπότε εξαρτάται από τη δική σου διαθεσιμότητα και όρεξη το πόσο χρόνο θα διαθέσεις. Αντίστοιχα, αν πας σε κάποια ομάδα μπάσκετ, ξέρεις ότι θα ασχοληθείς 4 ώρες τη βδομάδα, 2 ώρες τη Δευτέρα, 2 ώρες την Πέμπτη. Αν, από την άλλη, για το Χ Ψ λόγο προκύψει κάτι, ενημερώνεις. Είναι στο κομμάτι της υπευθυνότητας να ενημερώσεις ότι δεν θα μπορέσεις να πας, έκτακτα τυχαίνουν.

Φίλιππος: Να υπογραμμίσω σχετικά με αυτό που ειπώθηκε για τη δέσμευση και την υπευθυνότητα πως αρκεί να το λες. Μπορείς να πεις “θα λείψω για έναν μήνα”, απλά να ενημερώνεις, αυτό που θέλουμε είναι να υπάρχει επικοινωνία.

Έλενα: Να πούμε πως για να γίνεις εθελόντρια δεν χρειάζεται να μεγαλώσεις. Εθελόντρια μπορείς να γίνεις από πάρα πολύ μικρή ηλικία, ακόμα και το να βγεις έξω και να μαζέψεις ένα σκουπιδάκι για να βοηθήσεις και να προσφέρεις στη κοινότητα είναι ένα είδος εθελοντισμού. Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να γινόμαστε εθελοντές από πάρα πολύ μικρή ηλικία, γιατί με τον τρόπο αυτόν το “μικρόβιο” μεγαλώνει και καλλιεργείται στη πορεία. Αλλά, θέλω με τη σειρά μου να πω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό ο εθελοντής να δεσμεύεται. Ναι, δίνει το χρόνο που μπορεί, αλλά έχει σημασία και η ανάγκη του οργανισμού, του φορέα, της υπηρεσίας. Οπότε πρέπει κάπως να υπάρχει επικοινωνία και συνεργασία, ώστε και οι ανάγκες που υπάρχουν να καλύπτονται. Να βγαίνουν οι εθελοντές έξω από την ζώνη ασφαλείας τους, να προσπαθούν δηλαδή να κάνουν και κάτι καλύτερο και περισσότερο, και όχι μόνο όταν και όπως βολεύει τον καθένα και την καθεμία.

Ήθελα να σας ρωτήσω, είπατε ότι στην πλατφόρμα έχετε 7000 εθελοντές νομίζω, και είπατε ότι έχετε 3000 εθελοντές, δηλαδή οι χρήστες δεν θεωρούνται εθελοντές στην ουσία;

(Ιωάννα)

Ιωάννα: Οι 7000 είναι αθροιστικά γενικότερα οι χρήστες μέχρι στιγμής. Οι 3000 εθελοντές υπήρχαν γενικότερα το τελευταίο διάστημα λόγω του covid. Όταν ξέσπασε η πανδημία είχαμε κάνει το “Connected We Stand” και υπήρχαν καινούργιοι 3000 εθελοντές, που βαπτίστηκαν εθελοντές γιατί στην ουσία έκαναν εθελοντικές δράσεις μέσω μιας πλατφόρμας. Οι 300 ενεργοί σημαίνει ότι είναι συνέχεια σε δραστηριότητες, σε δομές, σε ομάδες, αυτοί είναι ο πυρήνες. Όπως είναι πχ η Ζωή και ο Φίλιππος αντίστοιχα.

Έλενα: Για να το πούμε πιο απλά, οι χρήστες λαμβάνουν τις ίδιες ενημερώσεις που θα λάβει και ένας εθελοντής ή μια εθελόντρια, γιατί πλέον μέσω κάποιας πλατφόρμας έχουμε την ικανότητα να τους εντάξουμε ως εθελοντές, άρα ναι, μπορούν εν δυνάμει να συμμετέχουν. Απλά το διαχωρίζουμε, γιατί έχουν κάποια διαφορά οι χρήστες που είναι στην πλατφόρμα από τον εθελοντή που θα έχει περάσει συγκεκριμένες διαδικασίες. Παρ’ όλα αυτά, σε κάθε περίπτωση ο αριθμός είναι τεράστιος γιατί είμαστε πάρα πολλά χρόνια.

Θα ήθελα να σας ρωτήσω εγώ τώρα είμαι 10, πόσο χρονών, μπορώ να συμμετέχω στο Connect;

Έλενα: Μπορείς να συμμετάσχεις αναλόγως τη δράση την οποία διεξάγουμε εκείνη την ώρα. Αν, για να σου δώσω ένα παράδειγμα, πάμε να καθαρίσουμε μία παραλία, μπορείς να έρθεις με τον γονέα σου και να υπογράψεις το συμβόλαιο. Θα χρειαστεί να συνοδεύεσαι ή σε άλλη περίπτωση μπορεί να έχει ήδη ρυθμιστεί ένα πλαίσιο ασφαλείας για κάποια συγκεκριμένη δράση, οπότε μπορείς να έρθεις.

Μέχρι πότε έχετε σκοπό να συνεχίσετε τις δράσεις σας;

Έλενα: Για πάντα. Απλά θα είναι άλλα άτομα, δε γίνεται να είμαστε εμείς για πάντα!

Για την συνέντευξη μιλήσαμε με τους/τις:

Έλενα Χαραμή, υπεύθυνη στο Connect Your City. Φίλιππος Θελερίτης, εθελοντής στο Connect Your city και σε κάποιες άλλες δομές της ΙΑΣΙΣ.

Ιωάννα Κυριαζή, συντονίστρια εθελοντών στο Connect Your City και στην ΙΑΣΙΣ. Ζωή Γεωργίου, εθελόντρια στο Connect Your City.

Δημοσιεύθηκε: Σάββατο 17 Δεκεμβρίου, 2022

Συνέντευξη: Πάνος Βαλαβάνης

Ο Πάνος Βαλαβάνης είναι καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Κλασική Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Würzburg, ενώ συμμετείχε σε πολλές ανασκαφές, κοντά σε σπουδαίους δασκάλους. Τα βιβλία και οι περισσότερες από τις μελέτες του αναφέρονται στην αρχαία ελληνική κεραμική και εικονογραφία, στην αρχιτεκτονική και την τοπογραφία της Αθήνας, στον αρχαίο αθλητισμό, καθώς και στην αρχαία ελληνική τεχνολογία. Έχει λάβει μέρος σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια και έχει δώσει διαλέξεις σε Πανεπιστήμια και Μουσεία στην Ευρώπη, την Αμερική και την Άπω Ανατολή. Επίσης, είναι συγγραφέας (μόνος ή σε συνεργασία) πολλών αρχαιολογικών οδηγών και βιβλίων για το ευρύ κοινό, με ιδιαίτερη έμφαση σε αρχαιολογικά βιβλία για μαθητές, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες.

“Η ιστορία είναι το έρμα που μας κρατά για να μη βουλιάξουμε. Η γνώση της ιστορίας μας βοηθάει να ξέρουμε πού πατάμε και πού βρισκόμαστε”

Πότε ξεκινήσατε να δουλεύετε ως αρχαιολόγος;

Ξεκίνησα να δουλεύω ως αρχαιολόγος στο πρώτο έτος που μπήκα στο πανεπιστήμιο, στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Την εποχή εκείνην τα καλοκαίρια γίνονταν ανασκαφές από το πανεπιστήμιο και χρειάζονταν, βέβαια, χέρια! Οι ανασκαφές θέλουν χέρια. Είτε να δουλεύεις ο ίδιος και να σκάβεις, είτε να εποπτεύεις τους εργάτες, είτε να καταγράφεις τα ευρήματα και λοιπά. Την εποχή που ήμουν, λοιπόν, 19 ετών ξεκίνησα να δουλεύω ως αρχαιολόγος… Ίσως ο όρος ‘’αρχαιολόγος’’ είναι βαρύς ακόμα, γιατί ήμουν πολύ νέος και δεν είχα κάποια εμπειρία ώστε να μπορεί να πει κανείς πως ήξερα τα πράγματα, οπότε θα ήταν πιο σωστό να πω πως δούλευα ως βοηθός αρχαιολόγου, αλλά αυτή ήταν η αφετηρία της σταδιοδρομίας μου.

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την αρχαιολογία;

Θα σας πω εδώ τι λέει επιστήμη για το πώς διαλέγουμε το επάγγελμά μας. Λένε, λοιπόν, οι ψυχολόγοι της εκπαίδευσης πως επιλέγουμε το επάγγελμά μας με βάση κάποια μεγάλη εντύπωση που μας έχει κάνει ένα θέμα σε ηλικίες όπως είστε εσείς, περίπου, από 8 μέχρι 12 ετών. Αν την εποχή εκείνην έχουμε ακούσει κάποιον και έχουμε μαγευτεί, έχουμε δει έναν άνθρωπο να δουλεύει και μας έχει εντυπωσιάσει, αν παρακολουθούμε έναν μεγάλο αθλητή και λέμε ‘’θέλω να γίνω έτσι!’’… Οι ψυχολόγοι της εκπαίδευσης, λοιπόν, λένε ότι τότε μπαίνουν μέσα μας οι πρώτοι σπόροι για το τι θα γίνουμε όταν μεγαλώσουμε. Εγώ, λοιπόν, σε αυτήν την κρίσιμη ηλικία, είχα δίπλα μου μια μητέρα που αγαπούσε πάρα πολύ την αρχαία Ελλάδα. Και την Εκκλησία. Κάθε Κυριακή, λοιπόν, με πήγαινε πρωί-πρωί στην εκκλησία και μετά με έπαιρνε από το χέρι και με πήγαινε σε κάθε αρχαιολογικό χώρο και σε κάθε μουσείο που υπήρχε, κάθε Κυριακή και σε διαφορετικό. Φαίνεται πως τότε πλάστηκε μέσα μου η ιδέα να γίνω αρχαιολόγος. Και όταν έπρεπε 18 χρονών με το τέλος του λυκείου να δηλώσω τι θα ήθελα να σπουδάσω, χωρίς δεύτερη σκέψη δήλωσα το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Και νιώθω πολύ τυχερός που ασχολήθηκα με αυτό το αντικείμενο.

Υπήρχε κάτι άλλο με το οποίο θέλατε να ασχοληθείτε πριν από την αρχαιολογία;

Ασχολούμουν με διάφορα πράγματα. Μου άρεσε πάρα πολύ να είμαι στο χωριό και να ασχολούμαι με τα ζώα και τα φυτά. Τα συνδέω αυτά τα δύο με βάση την ερώτηση που μου κάνεις… Αρχαιολογία σημαίνει να ασχολούμαστε με μια περίοδο που είναι παλιότερη από την εποχή μας, στην οποία οι περισσότεροι άνθρωποι δε ζούσαν μέσα σε πόλεις, αλλά ζούσαν κυρίως στο ύπαιθρο και οι πιο πολλοί από αυτούς τι ήταν; Αγρότες και κτηνοτρόφοι. Καλλιεργούσαν τα κτήματα, δηλαδή, και ασχολούνταν με τα ζώα. Φαίνεται, λοιπόν, πως αυτό το ενδιαφέρον που σου είπα μόλις, να πηγαίνω στο χωριό, να ασχολούμαι με τα ζώα, να καλλιεργώ, να σκάβω μαζί με τον πατέρα μου, μαζί με τον παππού μου, έχει να κάνει με αυτό… Δηλαδή, με το ενδιαφέρον μου για το παρελθόν, για να το πούμε έτσι. Με το ενδιαφέρον μου για έναν παλιότερο κόσμο που σήμερα έχει αλλάξει, αλλά για χιλιάδες χρόνια βοήθησε τους ανθρώπους να φτάσουν τον πολιτισμό εδώ που τον έφτασαν.

Ενδιαφέρονται οι νεότεροι άνθρωποι για την αρχαιολογία;

Ναι! Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το τμήμα μας και έρχονται αρκετά καλοί μαθητές. Υπάρχει νεότερος κόσμος που αγαπά πολύ την ιστορία. Παρ’ όλο που η σύγχρονη εποχή μας στρέφεται στο μέλλον, σε όλα αυτά τα καινούρια πράγματα για τα οποία διαβάζουμε κάθε μέρα, καταπληκτικές ανακαλύψεις την επιστήμης, της ιατρικής, της φυσικής… Αυτά είναι τα πιο συναρπαστικά και αυτά αλλάζουν τη ζωή μας, όμως παράλληλα υπάρχει πολύς κόσμος που ενδιαφέρεται να μελετήσει το παρελθόν… Γιατί; Πείτε μου κι εσείς τις σκέψεις σας.

Ίσως βλέπει όσα υπάρχουν στα μουσεία και σκέφτεται ‘’θα ήθελα κι εγώ να ανακαλύψω κάτι!’’.

Το ενδιαφέρον για την ανακάλυψη είναι πάρα πολύ γοητευτικό! Και η ίδια η ανασκαφή είναι μια διαδικασία που ενώ είναι σκληρή και έχει δουλειά, γίνεται κάτω από δύσκολες συνθήκες, με 40 βαθμούς το καλοκαίρι, με -10 τον χειμώνα, με χιόνια, με αέρηδες… Είναι, όμως, γοητευτική! Αυτό είναι ένα στοιχείο, το ενδιαφέρον για την ανακάλυψη. Τι άλλο θα μπορούσαμε να πούμε;

Πολλοί άνθρωποι λένε, και πιστεύω πως ισχύει, πως την ιστορία θα την ξανασυναντήσουμε μπροστά μας στο μέλλον. Πιστεύω πως με την αρχαιολογία καταφέρνουμε να τη μελετήσουμε και, με κάποιον τρόπο, να προβλέψουμε μέχρι κάποιο σημείο και το μέλλον μας.

Η παρατήρησή σου είναι πολύ σωστή. Όντως υπάρχουν κάποιοι πολύ βασικοί ιστορικοί νόμοι, που επαναλαμβάνονται ανεξαρτήτως εποχής. Άρα, λοιπόν, κάποιος που ξέρει το παρελθόν του πατά γερά στα πόδια του. Μπορεί όχι ακριβώς να προβλέψει το μέλλον… Υπάρχει μια έξυπνη παρομοίωση για τη γνώση του παρελθόντος. Τα πλοία έχουν ένα έρμα για να μη βουλιάζουν, πρόκειται για ένα βαρύ στοιχείο στο αμπάρι τους που τα κρατάει μέσα στο νερό. Η γνώση της ιστορίας για την πορεία των λαών δεν είναι το τιμόνι. Το τιμόνι είναι η σκέψη και τα κριτήριά μας για αυτά που συμβαίνουν στο παρόν. Όμως, η ιστορία είναι το έρμα που μας κρατά για να μη βουλιάξουμε. Η γνώση της ιστορίας μας βοηθάει να ξέρουμε πού πατάμε και πού βρισκόμαστε, να ξέρουμε τον τόπο μας και με τα άλλα κριτήριά μας από εκεί και στο εξής κάνουμε τις επιλογές μας.

Ποια ήταν η πρώτη σας ανακάλυψη;

Ήμουν ακόμα φοιτητής, καλοκαίρι του 1972, και ξεκινάμε μια ανασκαφή στη Νάξο. Μπαίνοντας στην πόλη, αριστερά υπάρχει ένας λόφος που λέγεται Απλώματα. Εκεί υπήρχε ένα Πρωτοκυκλαδικό νεκροταφείο, δηλαδή της 3ης χιλιετίας π.Χ.. Την εποχή εκείνην οι Κυκλάδες βασανίζονταν από την αρχαιοκαπηλία. Άνθρωποι πήγαιναν πριν από εμάς και έσκαβαν, βρίσκαμε μάλιστα τις μπαταρίες από τους φακούς τους, για να κλέψουν τις αρχαιότητες και να τις βγάλουν στο εξωτερικό. Για να προλάβουμε, λοιπόν, τους αρχαιοκάπηλους, η εφορεία αρχαιοτήτων μας κάλεσε για να κάνουμε ανασκαφή σε αυτό το Πρωτοκυκλαδικό νεκροταφείο. Πλησίαζε περίπου δύο, δυόμιση η ώρα το μεσημέρι και στις τρεις τελειώναμε την ανασκαφή. Εκείνην τη στιγμή σκάβαμε πάρα πολύ προσεκτικά, με οδοντόβουρτσα ή με κάποιο άλλο οδοντιατρικό εργαλείο, τόσο προσεκτικά, δεν δουλεύαμε με τις τσάπες. Αυτό συμβαίνει όταν σκάβει κανείς έναν αρχαίο τάφο, πρέπει να γίνεται με πολύ μεγάλη προσοχή, ώστε να μη διαταραχτεί τίποτα. Βλέπουμε, λοιπόν, να εμφανίζεται ένα κυκλαδικό ειδώλιο. Τα θυμάστε από το βιβλίο της ιστορίας; Όμως ήταν αργά και δεν προλαβαίναμε να τελειώσουμε τη δουλειά μας και να αδειάσουμε τον τάφο, αλλά φοβόμασταν πως αν αφήσουμε τον μισοτελειωμένο τάφο, οι αρχαιοκάπηλοι θα έκλεβαν τα ευρήματα το βράδυ. Λέει, τότε, ο καθηγητής: ‘’Πρέπει να προστατεύσουμε τον τάφο. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, πρέπει κάποιος να κοιμηθεί το βράδυ πάνω στον τάφο! Ποιος θέλει;’’. Είδα δεν υπήρχε ενδιαφέρον! (γέλια) Σηκώνω το χέρι μου, έτσι όπως ήμασταν νέοι και η εμπειρία αυτή ήταν πρωτοφανής… Να κοιμάσαι κάτω από το φεγγάρι χωρίς σκηνή, χωρίς τίποτα. Γελούσαν όλοι μαζί μου, φυσικά, και ήρθαν να δουν τι κάνω πριν πάνε να κοιμηθούν! Κοιμήθηκα, λοιπόν, σαν πουλάκι όλο το βράδυ μέσα σε έναν Πρωτοκυκλαδικό τάφο, στον οποίον υπήρχαν κυκλαδικά ειδώλια… Αυτά ήταν το πρώτο μου εύρημα! Δε φαντάζεστε πώς ένιωσα την επόμενη ημέρα όταν συνεχίσαμε την ανασκαφή. Ξύπνησα από τα χαράματα, φυσικά, ήταν και η ένταση βέβαια, δεν μπορείς να κοιμηθείς εύκολα κάτω από τέτοιες συνθήκες! Αλλά την επόμενη μέρα ένιωσα γεμάτος από όλη αυτήν την εμπειρία και φυσικά από το πολύ όμορφο εύρημα που στολίζει σήμερα το μουσείο της Νάξου. Όποτε πηγαίνω διακοπές το επισκέπτομαι και θυμάμαι όλην αυτήν την περιπέτεια!

Πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε με ανασκαφές;

Στην αρχή πηγαίναμε στις ανασκαφές που έκαναν οι καθηγητές του τμήματος. Όπως σας είπα, η μια ήταν στη Νάξο, ήταν και άλλη μια στην Επίδαυρο. Κάναμε ανασκαφές δίπλα στο αρχαίο θέατρο και εκεί είχαμε μια διαφορετική εμπειρία. Είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθούμε τις πρόβες που έκαναν οι θίασοι που ανέβαζαν στο θέατρο αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες! Καθόμασταν πίσω κρυφά και παρακολουθούσαμε τους μεγάλους δασκάλους του θεάτρου, τον Κάρολο Κουν, τον Μινωτή. Ξέρετε, είναι εξαιρετικά γοητευτικό να παρακολουθεί κανείς θεατρικές πρόβες. Η πρόβα είναι το πιο δημιουργικό στάδιο! Τότε είναι που γίνονται συζητήσεις, που δίνει τις οδηγίες του ο σκηνοθέτης… Αυτή η διαδικασία μας μαθαίνει πράγματα. Εκτός, λοιπόν, από την ανασκαφή, στην Επίδαυρο είχαμε την τύχη να παρακολουθούμε τις πρόβες σπουδαίων και μεγάλων θιάσων. Βλέπετε, λοιπόν, πως η αρχαιολογία, όπως και κάθε επιστήμη, έχει ευρύτατους ορίζοντες. Η ζωή η ίδια έχει ευρύτατους ορίζοντες, άλλωστε… Αρκεί να έχουμε μέσα μας το ζουζούνι της περιέργειας, της φιλομάθειας. Αν έχει κανείς αυτήν την τύχη, δεν έχει τίποτα να φοβάται, όπου και να τον οδηγήσει η ζωή η φιλομάθεια θα του ανοίξει διάπλατους δρόμους και θα τον βοηθήσει να νιώθει καταξιωμένος που ζει εδώ στη Γη και που γίνεται καλύτερος άνθρωπος!

Πώς μπορεί ένα παιδί να μάθει για την αρχαιολογία;

Σήμερα τα πιο πολλά τα μαθαίνουμε μέσα από το ίντερνετ και τα αρχαιολογικά θέματα που θίγονται εκεί είναι αρκετά ενδιαφέροντα. Μας πληροφορούν για το τι έρευνες γίνονται, τι ευρήματα έχουμε, για όσα συμβαίνουν σε όλον τον κόσμο σχετικά με τέτοια ζητήματα κ.τ.λ. και ο κόσμος δείχνει να ενδιαφέρεται πολύ για όλα αυτά. Ο δεύτερος τρόπος είναι να διαβάζει κανείς σχετικά βιβλία και επίσης ένας ακόμα είναι να πάει κανείς σε μια ανασκαφή! Μπορείτε κι εσείς να το κάνετε. Θα πρέπει να ζητήσετε άδεια, φυσικά, αλλά πάντα βλέπουμε με πολύ μεγάλη χαρά παιδιά που θέλουν να έρθουν στην ανασκαφή και να παρακολουθήσουν τη δουλειά που κάνουμε. Επίσης, τώρα πολλά μουσεία έχουν εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ προετοιμάζονται και αντίστοιχα προγράμματα συντήρησης. Τα αρχαία, όπως ξέρετε, τα βρίσκουμε συνήθως σε κακή κατάσταση και σε αυτό μας βοηθούν οι συντηρητές, οι οποίοι είναι παρόντες στις ανασκαφές, τα παίρνουν, τα πηγαίνουν στο εργαστήριο και εκεί τα συντηρούν. Μπορείτε, λοιπόν, να παρακολουθήσετε σε αυτά τα προγράμματα και εργασίες συντήρησης, η οποία είναι και αυτή μια πολύ ενδιαφέρουσα επιστήμη.

“Θα λέγαμε πως η αρχιαολογία με την ιστορία είναι αδερφές! Η ιστορία ασχολείται με τα γεγονότα, με τους πολέμους, με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. ”

Τι σχέση έχει η αρχαιολογία με την ιστορία;

Θα λέγαμε πως η αρχαιολογία με την ιστορία είναι αδερφές! Η ιστορία ασχολείται με τα γεγονότα, με τους πολέμους, με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Η αρχαιολογία ασχολείται κυρίως με τα αντικείμενα, με τα υλικά κατάλοιπα, όπως τα λέμε. Δηλαδή, κάνουμε ανασκαφή και βρίσκουμε ένα αρχαίο τσουκάλι. Τότε μπαίνουμε στη διαδικασία να σκεφτούμε πως κοντά του θα περιμένουμε να βρούμε μια εστία φωτιάς, δίπλα ίσως βρούμε και μια σιδερένια σχάρα, πιο κάτω ίσως βρεθούν κάρβουνα και έτσι αναπλάθουμε όλη τη διαδικασία του μαγειρέματος ενός φαγητού που έγινε στο συγκεκριμένο μέρος. Ξέρουμε πώς μαγείρευαν οι αρχαίοι, όμως βρίσκοντας αυτά τα αντικείμενα στο συγκεκριμένο μέρος τεκμηριώνουμε, επιβεβαιώνουμε όλη αυτήν τη διαδικασία. Ακόμα και κάτι πιο σύνθετο, όπως για παράδειγμα η Μάχη του Μαραθώνα. Ξέρουμε πως έγινε σε μία συγκεκριμένη περιοχή το 490 π.Χ. και αυτό είναι η ιστορία. Όταν, όμως, πάμε εκεί, κάνουμε ανασκαφή και βρούμε κάτω από το χώμα ένα στρώμα από βέλη, τότε έχουμε ένα αρχαιολογικό τεκμήριο για τη Μάχη του Μαραθώνα. Και αν σκάψουμε και έναν τύμβο, όπως έγινε η ανασκαφή στον Τύμβο του Μαραθώνα, και βρούμε τους Αθηναίους που σκοτώθηκαν εκεί, τότε έχουμε και πάλι την αρχαιολογία να βοηθάει την ιστορία, μελετώντας το παρελθόν μέσα από τα υλικά του κατάλοιπα. Άρα η αρχαιολογία αφορά τα υλικά κατάλοιπα και η ιστορία τη θεωρητική μας γνώση σχετικά με τα γεγονότα του παρελθόντος, τα κείμενα των συγγραφέων και άλλα παρόμοια. Και τελικά οι δύο ως αδερφές έχουν τον ίδιο κοινό στόχο: να ανασυνθέσουν τον τρόπο ζωής, λειτουργίας και σκέψης των παλαιότερων ανθρώπων.

Τι κάνει ένας αρχαιολόγος; Μόνο σκάβει ή και μελετάει;

Το σκάψιμο είναι μόνο η αρχή! Το να βρεθεί το αρχαίο είναι η πρώτη φάση. Μετά από αυτό υπάρχει η πορεία της μελέτης του. Αρχικά βρίσκεται ένα αρχαίο, το οποίο συνήθως είναι και σε κακή κατάσταση. Ο αρχαιολόγος δεν το βγάζει κατευθείαν, πρέπει να καταλάβει ποια είναι η σχέση του με το χώμα. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Φανταστείτε πως κάνουμε ανασκαφή στο δωμάτιο ενός αρχαίου σπιτιού και βρίσκουμε στο έδαφος ένα πήλινο αγγείο. Αν είναι ολόκληρο, αυτό σημαίνει πως κάποιος το ξέχασε εκεί, οι άνθρωποι άφησαν το σπίτι και βρίσκουμε σήμερα εμείς το αντικείμενο σε εκείνην τη θέση. Αν, όμως, το αγγείο βρεθεί κοντά σε έναν τοίχο και είναι σπασμένο σε πέντε-έξι κομμάτια που έχουν απόσταση μεταξύ τους, ξέρετε τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως το αγγείο αυτό ήταν πάνω σε ένα ράφι που βρισκόταν πιο ψηλά! Με κάποιον σεισμό ή με κάποια πυρκαγιά το ράφι καταστράφηκε και ΜΠΑΜ, το αγγείο έπεσε κάτω και κομματιάστηκε! Απλώθηκε σε μια διασπορά, όπως την ονομάζουμε, και εμείς συλλέγουμε τα κομμάτια. Αν, τώρα, δεν προσέξουμε πως είναι σε διασπορά και μαζέψουμε τα κομμάτια και τα ενώσουμε, τότε θα χάσουμε την πληροφορία πως αυτό το δωμάτιο είχε ένα ξύλινο ράφι! Άρα χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή για να αντιληφθούμε τη σχέση του αρχαίου με το χώμα. Σε αυτό μας βοηθούν και οι συνεχείς φωτογραφίσεις και βιντεοσκοπήσεις, έτσι ώστε όταν μελετάμε το υλικό μας με ηρεμία στο γραφείο μας ή στη βιβλιοθήκη να είμαστε σε θέση να ξαναφέρουμε στον νου μας όλες τις εικόνες της ανασκαφής. Στο επόμενο στάδιο, το αρχαίο το παίρνει ο συντηρητής. Εμείς έχουμε, βέβαια, καταγράψει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σε ένα ημερολόγιο, το ημερολόγιο της ανασκαφής. Εκεί, μαζί με τα στοιχεία και τα σχόλιά μας, έχουμε τις φωτογραφίες της ανασκαφής και την παραπομπή στο αντίστοιχο βίντεο. Όλος αυτός ο όγκος μάς είναι απαραίτητος για τη διαδικασία της μελέτης, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί μήνες μετά την ανασκαφή. Μια δύσκολη, αλλά και πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία, είναι η χρονολόγηση των αρχαίων. Ένας τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι να ψάξουμε αν κάποιο αντικείμενό μας μοιάζει με κάποιο άλλο που έχει ήδη χρονολογηθεί. Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να έχουμε μπροστά μας ένα αγγείο, το οποίο να παρατηρήσουμε πως μοιάζει με κάποιο που βρέθηκε στις Μυκήνες από τον Σλήμαν και βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Τότε μπορούμε να υποθέσουμε πως αυτό που έχουμε στα χέρια μας μπορεί να χρονολογηθεί στην ίδια εποχή με εκείνο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Ένας άλλος τρόπος για να χρονολογήσουμε ένα αντικείμενο είναι η στρωματογραφία. Αν πάτε δίπλα σε έναν δρόμο που είναι σκαμμένος από μια μπουλντόζα, έχετε προσέξει ποτέ πως το έδαφος έχει στρώματα; Αλλού το χώμα είναι πιο σκούρο, αλλού πιο ανοιχτό, αλλού έχει περισσότερες πέτρες ή πηλό. Αυτή ονομάζεται γεωλογική στρωματογραφία και γίνεται από τις επικαθίσεις των χωμάτων σε διαφορετικές εποχές. Τι εννοούμε, όμως, όταν μιλάμε για αρχαιολογική στρωματογραφία; Ας πούμε πως έχουμε μια καλύβα που έχει κατασκευαστεί από πλίθρες, δηλαδή κομμάτια ξεραμένης λάσπης. Ας σκεφτούμε πως η καλύβα εγκαταλείπεται. Μετά από βροχές και χιόνια, οι πλίθρες λιώνουν και δημιουργούν ένα στρώμα. Στο ίδιο μέρος, που μάλλον είναι καλό σημείο για χτίσιμο σπιτιών, χτίζεται ένα άλλο σπίτι από πέτρες. Μετά από χρήση, θα γκρεμιστεί και αυτό και η ίδια διαδικασία συμβαίνει και πάλι και πάλι. Έχετε ακούσει για την Τροία πως ήταν επτά πόλεις η μία πάνω στην άλλη; Επτά αρχαιολογικά στρώματα, το ένα πάνω στο άλλο. Αυτά τα στρώματα δημιουργούν αυτό που ονομάζουμε αρχαιολογική στρωματογραφία. Ποια είναι η λογική εδώ; Κάθε στρώμα που είναι από κάτω είναι παλιότερο από εκείνο που είναι από πάνω του. Και αυτό μας βοηθά πάρα πολύ στη χρονολόγηση. Αν έχουμε χρονολογήσει ένα αντικείμενο στο στρώμα που είναι από πάνω του, τότε γνωρίζουμε πως όσα βρίσκονται στο κατώτερο στρώμα θα πρέπει να χρονολογηθούν παλαιότερα. Αυτές οι σκέψεις δε γίνονται την ώρα της ανασκαφής, τότε είμαστε σε συνεχή δράση. Χρειάζεται η ηρεμία που έχει ο ερευνητής στη βιβλιοθήκη του ύστερα από την ανασκαφή. Όταν όλη η διαδικασία ολοκληρωθεί, τελικά όλα αυτά γίνονται ένα βιβλίο και τότε μονάχα τελειώνει η δουλειά του αρχαιολόγου. Ξεκίνησε τότε που ακόμα γινόταν η ανασκαφή και μπορεί να περάσουν χρόνια, ίσως και πέντε ή και δέκα μέσα από όλα αυτά τα βήματα. Μάλιστα κάποιες φορές δε φτάνει ένα άτομο να τα μελετήσει όλα, αλλά τα μοιράζονται ομάδες εργασίας και ο καθένας συμπληρώνει το δικό του κομμάτι της γνώσης μέχρι να φτάσουμε στο βιβλίο. Τότε το βιβλίο κυκλοφορεί ώστε να διαβαστεί από τον κόσμο και να προχωρήσει η γνώση. Όλη αυτή η σειρά δράσεων είναι δουλειά του αρχαιολόγου.

Ο αρχαιολόγος δουλεύει μόνος του ή μαζί με άλλους;

Ποτέ δε δουλεύει μόνος του! Είναι μια καθαρά ομαδική δουλειά. Δουλεύει πρώτα-πρώτα με άλλους αρχαιολόγους. Υπάρχει ο διευθυντής της ανασκαφής, ο οποίος δρομολογεί τη διαδικασία και κατόπιν υπάρχουν οι επόπτες των σκαμμάτων. Τα σκάμματα είναι συνήθως τετράγωνα 4Χ4, που έχουν ανάμεσά τους διάδρομο του ενός μέτρου. Ξέρετε για ποιον λόγο αφήνουμε τον διάδρομο ενδιάμεσα; Για τα καρότσια με τα χώματα της ανασκαφής! Μετά είναι οι φοιτητές που βοηθούν στις εργασίες, οι εργάτες που βοηθούν στις βαριές δουλειές, έχουμε συντηρητές, φωτογράφους… Τώρα κάνουμε παρακολούθηση της ανασκαφής με drone. Όταν, λοιπόν, λέμε πως η αρχαιολογία είναι ομαδική δουλειά, δεν εννοούμε απλώς πως δουλεύουν πολλοί αρχαιολόγοι μαζί, αλλά πως συνεργάζονται και με πολλές διαφορετικές ειδικότητες.

Ποια ήταν η τελευταία σας ανακάλυψη;

Τα τελευταία χρόνια δουλεύουμε σε μια εκπαιδευτική ανασκαφή του πανεπιστημίου στον Μαραθώνα. Όλοι οι 4ετείς φοιτητές του τμήματος είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθήσουν ένα εξάμηνο ανασκαφή για να πάρουν το πτυχίο τους. Ακούστε τι συνέβη εκεί… Βρίσκουμε έναν τύμβο, πιο πέρα από τον τύμβο των Αθηναίων, έναν σωρό χώματος. Ξέρετε πώς σκάβουμε έναν τύμβο; Όπως κόβουμε μια τούρτα. Και οι τούρτες έχουν στρωματογραφία! Την επόμενη φορά που θα φάτε τούρτα, θα προσέξετε την στρωματογραφία της! Σοκολάτα, κρέμα κ.τ.λ.. Σκάβουμε, λοιπόν, έναν τύμβο με τον ίδιο τρόπο που κόβουμε μια τούρτα, σκάβοντας ένα τριγωνικό κομμάτι στην αρχή. Κάνουμε, λοιπόν, μια τομή και πέφτουμε πάνω σε τεράστια πλάκα, 2Χ1,20, και καταλάβαμε αμέσως πως από κάτω της βρίσκεται ένας πολύ μεγάλος τάφος. Τρελαθήκαμε! Την επόμενη μέρα φέραμε μπουλντόζα, γιατί μόνο έτσι μπορούσε να σηκωθεί η πλάκα. Εκείνην την εποχή, επειδή η ανασκαφή χρειαζόταν χρήματα για να συνεχιστεί, είχαμε κανονίσει με την Aegean κάποιοι από τους πελάτες διαφόρων προγραμμάτων της να έρχονται να παρακολουθούν την ανασκαφή. Για κάθε άτομο που ερχόταν, η ανασκαφή διεκδικούσε 100 ευρώ. Έρχεται το πούλμαν της Aegean εκείνο το πρωί με 15 άτομα και τότε γυρνάω στους φοιτητές και τους λέω: ‘’Παιδιά, τον νου σας! Αυτοί εδώ είναι 1500 ευρώ!’’ (γέλια). Εμείς ήμασταν ενθουσιασμένοι και τους λέμε: ‘’Είστε πάρα πολύ τυχεροί σήμερα! Έχετε έρθει σε μια συγκλονιστική στιγμή της ανασκαφής. Θα ανοίξουμε μαζί σας έναν μυκηναϊκό τάφο!’’. Έπαθαν σοκ, δεν ήθελαν κανείς να πλησιάσει τον τάφο! Ο κόσμος έχει μια άρνηση με τους νεκρούς, μην κοιτάτε που εμείς έχουμε πιάσει στα χέρια μας χιλιάδες κόκαλα και δε μας νοιάζει! Τους προσκαλούμε, λοιπόν, να είναι μαζί μας σε αυτήν τη συγκλονιστική στιγμή και να μην πλησιάζει κανένας! Τους λέγαμε πως θα ζήσουν μια μοναδική στιγμή και κάπως έτσι, σιγά σιγά, άρχισαν να πλησιάζουν δειλά. Η πλάκα σηκώθηκε και τελικά δεν υπήρχε τίποτα μέσα, ο τάφος ήταν γεμάτος χώμα. Μπαίνουμε μέσα οι ίδιοι και σκάβαμε στον τάφο, εκεί σκάβουμε συνήθως εμείς οι αρχαιολόγοι ή βάζουμε έναν έμπειρο εργάτη, και δουλεύαμε με βούρτσες γιατί το χώμα ήταν πολύ μαλακό. Φτάνουμε τελικά στον πάτο, όπου δε βρίσκουμε σκελετό, αλλά βρίσκουμε μονάχα τα όπλα ενός σπουδαίου πολεμιστή. Μια ασπίδα μεταλλική, τη χάλκινη αισμή από ένα δόρυ, γιατί το ξύλινο στέλεχος είχε σαπίσει και ένα ξίφος. Δεν υπήρχε πουθενά σκελετός και αυτό ήταν τρομερά ενδιαφέρον για εμάς, γιατί αυτό τι σημαίνει; Πως είτε κάποιος στην αρχαιότητα είχε πάρει τον σκελετό, είτε πως εκεί δεν έθαψαν τον σκελετό δίπλα στα όπλα, οπότε κάπως έτσι ξεκινούν τα σενάρια και οι υποθέσεις. Αυτός ο σπουδαίος μυκηναϊκός τάφος του πολεμιστή στην Μαραθώνα ήταν το τελευταίο μεγάλο εύρημα, το 2017.

Ποια ήταν η πιο ωραία εμπειρία που ζήσατε ως αρχαιολόγος;

Οι εμπειρίες έχουν να κάνουν, όπως θα καταλάβατε μέχρι τώρα, και με το εύρημα. Το να βρίσκεις ένα άγαλμα είναι μια πολύ δυνατή εμπειρία. Όμως εγώ είχα μια άλλη εμπειρία… Έχετε ακούσει για τη λίμνη του Μόρνου που υδροδοτεί την Αθήνα; Είναι μια τεχνητή λίμνη που έγινε τη δεκαετία του 1970 κοντά στο Λιδωρίκι. Εκεί φτιάχτηκε ένα φράγμα για να συγκρατηθεί το νερό του Μόρνου και το νερό στέλνεται στην Αθήνα. Αυτό το έργο θα έπνιγε μια ολόκληρη αρχαία πόλη που λεγόταν Καλλίπολη. Τρέξαμε τότε με την εφορεία αρχαιοτήτων των Δελφών που ήταν υπεύθυνη και αρχίσαμε να σκάβουμε και είχαμε μαζί μας και ομάδες από την Ολλανδία, τις ΗΠΑ, τη Δανία, όλοι για να δουλέψουμε από κοινού και να κάνουμε την ανασκαφή πριν να πνίξει το νερό τα αρχαία. Κάθε μέρα είχαμε τον φόβο του πόσο πολύ θα βρέξει και του πόσο γρήγορα θα ανέβει το νερό. Αυτή είναι μια εμπειρία που δεν την ξεχνάω. Δεν είχε να κάνει με ευρήματα, παρ’ όλο που κι εκεί βρήκαμε πάρα πολλά πράγματα, αλλά πρόκειται για έντονα συναισθήματα που σου μένουν. Και βέβαια δεν προλάβαμε να τελειώσουμε, ήταν ένας χειμώνας πάρα πολύ βροχερός και το νερό ανέβαινε πολύ γρηγορότερα απ’ ό,τι είχαμε υπολογίσει και τελικά τα μισά αρχαία έμειναν στον πάτο της λίμνης.

Αυτά δεν μπορούν να τα ψάξουν εκ των υστέρων στη λίμνη;

Φυσικά, μπορεί να γίνει ενάλια ανασκαφή! Βέβαια, κάτι που είναι σημαντικό είναι πως αυτήν τη στιγμή όσα έχουν μείνει κάτω από το νερό είναι ασφαλή, οπότε αν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε από εκεί που το αφήσαμε.

“Εδώ στην Ελλάδα όπου γεννήθηκα από τύχη, νιώθω την ανάγκη να κάνω ανασκαφές και να μελετώ τον δικό μου τόπο και τον δικό μου λαό. Τελικά βλέπεις πως είναι και θέμα τύχης! ”

Δουλεύετε ακόμα ως αρχαιολόγος αυτήν τη στιγμή;

Από το 2018 έχω πάρει σύνταξη, οπότε δεν είμαι μάχιμος αρχαιολόγος πια, αλλά δουλεύω ως αρχαιολόγος ερευνητής, δηλαδή έχω υποχρεώσεις από προηγούμενες ανασκαφές τις οποίες πρέπει να μελετήσω. Παράλληλα δουλεύω ως δάσκαλος, ως καθηγητής, δηλαδή οι φοιτητές μου μού στέλνουν τις εργασίες τους για να τις δω και να τους καθοδηγήσω ή για να τους διορθώσω τα λάθη τους. Όλα αυτά είναι παράμετροι της δουλειάς μου, από τη συμμετοχή σε ανασκαφές και την έρευνα μέχρι τη βοήθεια των νέων αρχαιολόγων. Επομένως, δουλεύω ακόμα ως αρχαιολόγος και φυσικά τρέχω σε όποια καινούρια ανασκαφή ακούω! Αυτό δε σταματά ποτέ!

Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η σπουδαιότερη ανασκαφή που έχει γίνει ποτέ ως προς την εξέλιξη του ανθρώπου;

Είναι πάρα πολλές! Και είναι πολύ συναρπαστική η ιστορία και η εξέλιξη του ανθρώπου. Πολύ σπουδαίες είναι, σαφώς, οι ανασκαφές που φέρουν στο φως παλαιοντολογικά κατάλοιπα, όπως τα λέμε, δηλαδή ανθρώπινους σκελετούς όπως είναι η Lucy, ένα πρώτο ανθρωποειδές στην περιοχή της Κένυας. Αυτοί οι πρώιμοι σκελετοί μας βοηθούν να καταλάβουμε από πού ήρθαν οι άνθρωποι, πού ακριβώς συνέβη αυτή η σταδιακή εξέλιξη του ανθρώπινου γένους. Έχουμε όλοι μια κοινή μητέρα; Είμαστε όλοι από την Αφρική; Είμαστε Neanderthal; Είμαστε Homo sapiens; Αυτό το κομμάτι είναι ένα από τα πρώτα συγκλονιστικά της ανθρώπινης ιστορίας, δηλαδή η εύρεση παλαιοντολογικών καταλοίπων. Ένα άλλο μεγάλο κομμάτι είναι όταν οι άνθρωποι παύουν να μετακινούνται συνέχεια για να κυνηγούν ζώα και να συλλέγουν φρούτα και εγκαθίστανται σε ένα συγκεκριμένο μέρος, χτίζουν τα πρώτα χωριά, πιάνουν τα πρώτα ζώα και τα εξημερώνουν, αρχίζουν να σπέρνουν σιτάρι, αυτή ήταν μια πολύ σπουδαία επανάσταση. Τη λέμε επανάσταση κυρίως ως προς τη σημασία της και όχι για να δηλώσουμε κάτι που έγινε ξαφνικά και μια φορά. Έγινε σταδιακά σε πολλές περιοχές του κόσμου. Θεωρούσαμε πως όλα αυτά ξεκίνησαν από την περιοχή του Ιράκ, αυτό που ονομάζουμε Μεσοποταμία και πως σταδιακά πήγαν προς τα δυτικά. Και τελικά έρχονται νέα ευρήματα στη δυτική Ευρώπη που μας ανατρέπουν αυτήν την εικόνα και φαίνεται ότι έχουμε παράλληλες εξελίξεις σε αυτά τα θέματα της νεολιθικής επανάστασης σε πολλές και διαφορετικές περιοχές του κόσμου. Και μετά, βέβαια, έρχεται η εποχή των μεγάλων βασιλείων στην Αίγυπτο, στις περιοχές της Μεσοποταμίας, μετά περνάμε στον δικό μας πολιτισμό, τον μινωικό, τον μυκηναϊκό… Αυτές είναι μεγάλες φάσεις για να φτάσουμε σταδιακά και στα κλασικά, στη σημαντικότερη συμβολή των αρχαίων Ελλήνων στην ιστορία της ανθρωπότητας. Προχωρώντας φτάνουμε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, άλλη μια περίοδος με εξαιρετική σημασία, μετά πάμε στο Βυζάντιο… Ξέρεις τι με οδήγησε τώρα στο να πω όλην αυτήν την ιστορία; Αυτό που ρώτησες σχετικά με την ‘’εξέλιξη’’ του ανθρώπου, δε σταματά ποτέ! Και αυτοί είναι μονάχα μερικοί από τους σταθμούς εξέλιξης του ανθρώπου στην Ευρώπη και αφήσαμε έξω, φυσικά, την Αμερική, στην οποία έχουμε επίσης εντυπωσιακά ευρήματα, αφήσαμε την Ανατολική Ασία, όπως για παράδειγμα την Κίνα, που είχε έναν απίστευτο πολιτισμό. Όμως αυτά τελικά δεν μπήκαν στον δυτικό πολιτισμό και έτσι τα μελετούμε κάπως από μια απόσταση. Αντιθέτως, τα δικά μας στοιχεία έχουν μπει στον δυτικό πολιτισμό και αυτός είναι ο λόγος που τα νιώθουμε ως στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Από όλον τον κόσμο, πού θα θέλατε να κάνετε ανασκαφές;

Τώρα πουθενά! Όμως, μια που η ιστορική μοίρα με έφερε εδώ, εδώ στην Ελλάδα όπου γεννήθηκα από τύχη, νιώθω την ανάγκη να κάνω ανασκαφές και να μελετώ τον δικό μου τόπο και τον δικό μου λαό. Τελικά βλέπεις πως είναι και θέμα τύχης! Πού σε ρίχνει η ιστορία; Έτυχε εδώ στην Ελλάδα, όπου έχουμε και την τύχη να έχουμε ένα πολύ πλούσιο ιστορικό παρελθόν. Αφού, λοιπόν, με έφερε εδώ η ιστορική μοίρα, εδώ έκανα και εδώ θα ξαναέκανα ανασκαφή, στην Ελλάδα. Στην Αθήνα συγκεκριμένα, εδώ που είμαστε! Αυτό το κομμάτι στο οποίο βρισκόμαστε αυτήν τη στιγμή για τη συνέντευξη, στη δυτική Αθήνα, είναι από τα πιο πλούσια αρχαιολογικά τμήματα ολόκληρης της Ελλάδας. Απλώς επειδή είναι ακόμα ένας τόπος ανεξερεύνητος, στον οποίον δεν έχουν χτιστεί πολυκατοικίες, δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα, όμως έχει εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον αυτή η περιοχή.

Σας ευχαριστούμε πολύ!

Εγώ σας ευχαριστώ! Είστε μια πολύ ωραία ομάδα!

Δημοσιεύθηκε: Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου, 2022

vol 3.5

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΡΕΤΤΟΥ

Πόσων χρονών ήσασταν όταν ξεκινήσατε να ενδιαφέρεστε σοβαρά για το περιβάλλον και πώς προέκυψε αυτό το ενδιαφέρον;

Η αλήθεια είναι πως πάντα δυσκολεύομαι να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση, γιατί με θυμάμαι από μικρό παιδί να κυνηγάω τους γονείς μου για να κλείσουν το φως ή για να μην παίρνουν το αμάξι ή να μην χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες. Οπότε θα έλεγα πως ήμουν πολύ μικρός, περίπου 8-9 χρονών.

Από πού εμπνευστήκατε και από ποιον για να κάνετε αυτήν τη δουλειά;

Με εμπνέουν κατ’ αρχάς τα κινήματα των μαθητών. Δεν ξέρω αν έχετε ακούσει τα Fridays for Future, αυτά τα κινήματα που ξεκίνησε η Greta Thunberg, η μικρή Σουηδή 16χρονη τότε, που ουσιαστικά αντί να πηγαίνει στο σχολείο πήγαινε έξω από το Σουηδικό Κοινοβούλιο ζητώντας δράση από την κυβέρνηση για το περιβάλλον. Οπότε σίγουρα με εμπνέουν πολύ αυτά τα κινήματα του εξωτερικού, όπως και ακτιβιστές από χώρες όπως κυρίως η Βραζιλία και η Νιγηρία, όπου τα πράγματα είναι και πιο δύσκολα. Εκεί δεν είναι τόσο εύκολη η συμμετοχή σε διαδηλώσεις ή σε δημοκρατικές διαδικασίες, οπότε είναι τρομερό πως σε τέτοια μέρη άνθρωποι βγαίνουν μπροστά και υπερασπίζονται το περιβάλλον, γιατί εκεί πραγματικά απειλείται η ζωή τους όταν το κάνουν.

Για ποιον λόγο επιλέξατε αυτήν την καριέρα;

Επέλεξα να ασχοληθώ με το περιβάλλον γιατί η περιβαλλοντική και η κλιματική είναι από τις μεγαλύτερες κρίσεις που αντιμετωπίζουμε. Οι άνθρωποι αλλάζουμε το περιβάλλον μας ριζικά, οπότε όλες και όλοι μας πρέπει να ασχολούμαστε με αυτό. Έχουμε πολύ λίγο χρόνο και πρέπει να δράσουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα, οπότε αυτό που με κινητοποίησε ήταν μια ανάγκη μου να δω τον κόσμο να γίνεται καλύτερος. Να δω τις πόλεις μας πιο καθαρές, να δω τα ζώα να μην απειλούνται και να μην εξαφανίζονται, οπότε ο λόγος είναι η αγάπη μου για τον κόσμο. Αυτό είναι που με κινητοποιεί.

Με ποιον τρόπο ένας άνθρωπος στη χώρα μας θα μπορούσε να ασχοληθεί με το περιβάλλον;

Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια υπάρχουν όλο και περισσότεροι οργανισμοί και επιχειρήσεις και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα. Κατά τη γνώμη μου ένας άνθρωπος μπορεί να ξεκινήσει εθελοντικά, δηλαδή να πάει σε μια οργάνωση όπως η Greenpeace ή η WWF και να δει τι ευκαιρίες υπάρχουν, τι καμπάνιες και εκστρατείες υπάρχουν με τις οποίες θα μπορούσε να ασχοληθεί, και από εκεί και πέρα να ξεκινήσει την πορεία του.

Ποιες είναι οι δυσκολίες της δουλειάς σας;

Σίγουρα μια δυσκολία είναι πως υπάρχει πολύς κόσμος που δεν ενδιαφέρεται ακόμα τόσο για το περιβάλλον. Οπότε είναι δύσκολο να πείσεις τους άλλους πως αυτά για τα οποία μιλάμε είναι πραγματικά επείγοντα και πως πρέπει να ασχοληθούμε με αυτά άμεσα, όπως και πως υπάρχουν αλλαγές που πρέπει να συμβούν στη ζωή μας, όπως για παράδειγμα να πάμε από τα αυτοκίνητα στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ή στα ΜΜΜ. Οι άνθρωποι δυσκολευόμαστε αρκετά να αλλάξουμε συνήθειες, αλλά κάποιες φορές είναι απαραίτητο.

Έχει γίνει ποτέ επικίνδυνο;

Η πιο επικίνδυνη κατάσταση στην οποία έχω βρεθεί ήταν στο πανεπιστήμιό μου στο Λονδίνο, όπου πήρα το πτυχίο μου. Κάναμε μια καμπάνια ζητώντας από το πανεπιστήμιο να σταματήσει να δίνει χρήματα σε ορυκτά καύσιμα. Για να το πετύχουμε αυτό, πραγματοποιήσαμε κάποιες διαμαρτυρίες μέσα στον χώρο του πανεπιστημίου. Σε μια από αυτές είχαμε ανέβει στο μπαλκόνι του πρύτανη φωνάζοντας με μια ντουντούκα για να ευαισθητοποιήσουμε τους φοιτητές και όσους περνούσαν από κάτω.

Τι σας αρέσει πιο πολύ στη δουλειά σας;

Μου αρέσει πάρα πολύ όταν βλέπω πως επιτυγχάνω να πείσω τον κόσμο να αλλάξουν συνήθειες ή τρόπο σκέψης, αφού συζητήσουμε και ακούσει κάποιους από τους δικούς μου προβληματισμούς. Μου αρέσει πολύ η συνεργασία γιατί είναι πάρα πολλοί οι άνθρωποι που δραστηριοποιούνται στον χώρο του περιβάλλοντος από διαφορετικές σκοπιές ο καθένας. Άλλοι δουλεύουν πάνω στο πώς μπορούμε να κάνουμε πιο βιώσιμα τα ρούχα, άλλοι το φαγητό, άλλοι τις μετακινήσεις. Οπότε είναι πολύ ενδιαφέρον να μοιράζεσαι όλες αυτές τις εμπειρίες με αυτούς τους ανθρώπους που έρχονται από διαφορετικά υπόβαθρα και να ανταλλάσσεις ιδέες και να προσπαθείς να δημιουργήσεις κάτι μεγαλύτερο.

Υπάρχει κάποιο άτομο που σας στήριζε και σας στηρίζει ακόμα στην πορεία της καριέρας σας; Αν ναι, ποιο;

Μπορεί να ακουστεί κλισέ, αλλά ένα άτομο που με έχει στηρίξει πολύ είναι η μητέρα μου, η οποία από τότε που ήμουν μικρός και ασχολούμουν με το περιβάλλον πάντα με στήριζε. Επίσης, καθώς το επάγγελμά της είναι να οργανώνει καλλιτεχνικές εκθέσεις, όλο και περισσότερο εντάσσει σε αυτές το στοιχείο του περιβάλλοντος, δηλαδή προσπαθεί μέσα από τα καλλιτεχνικά έργα να ευαισθητοποιήσει το κοινό γύρω από το περιβάλλον. Πάντα συζητούσαμε μεταξύ μας πώς θα μπορούσαν η τέχνη και το περιβάλλον να αναμειχθούν για να περαστούν κάποια συγκεκριμένα μηνύματα.

Πώς ήταν η εμπειρία σας στα νησιά Galapagos;

Ήταν πάρα πολύ ιδιαίτερη. Από τη μία ήταν υπέροχο να βρίσκεσαι σε ένα τόσο μακρινό μέρος και να βλέπεις ζώα όπως γιγάντιες χελώνες ή καρχαρίες ή φάλαινες, ήταν πραγματικά πάρα πολύ όμορφο θέαμα. Από την άλλη η εμπειρία αυτή με ευαισθητοποίησε τον ίδιο ακόμα περισσότερο σχετικά με το περιβάλλον, γιατί ακόμα και εκεί στη μέση του Ειρηνικού Ωκεανού, είχαν αποψιλώσει όλα τα δάση. Αυτά τα νησιά παλαιότερα ήταν γεμάτα με δέντρα, τα οποία αποψιλώθηκαν για να δημιουργηθούν βοσκοτόπια για πρόβατα και αγελάδες, οπότε ακόμα και εκεί είναι πάρα πολύ έντονη η ανθρώπινη επίδραση στα φυσικά οικοσυστήματα.

Ποιο ήταν το πιο μυστηριώδες ζώο που συναντήσατε;

Θα έλεγα πως ήταν κάποια μαύρα ιγκουάνα που είναι σαν μικροί δράκοι. Ζουν στη στεριά αλλά κολυμπάνε και τρέφονται με φυτοπλαγκτόν από τα βράχια. Είναι ένα πάρα πολύ ιδιαίτερο και περίεργο ζώο.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας ζώο;

Θα έλεγα πως είναι οι πολικές αρκούδες, έχω και ένα τατουάζ. Μου φαίνονται πολύ όμορφες και κατά κάποιον τρόπο αποτελούν και ένα σύμβολο της κλιματικής αλλαγής, γιατί μια από τις πιο προφανείς επιπτώσεις είναι το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική και την Ανταρκτική. Στον Βόρειο Πόλο, όπου ζουν οι πολικές αρκούδες, το λιώσιμο των πάγων έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή τους γιατί καταστρέφεται το σπίτι τους.

Θεωρείτε τον εαυτό σας ακτιβιστή;

Θεωρώ πως όλοι και όλες μας πρέπει να είμαστε ακτιβιστές, πρέπει να συμμετέχουμε στην κοινωνία, πρέπει να υψώνουμε τις φωνές μας και να ζητάμε αυτό που είναι δίκαιο, να ζητάμε ένα πιο καθαρό περιβάλλον, να ζητάμε ισότητα για όλους και όλες. Οπότε ναι, πιστεύω πως είμαι ακτιβιστής αλλά πιστεύω πως και εσείς είστε ακτιβιστές, γιατί έχετε μαζευτεί εδώ για να συζητήσετε για το πώς μπορείτε να ευαισθητοποιήσετε τον κόσμο.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να συμβάλλουμε στη συντήρηση του περιβάλλοντος;

Κατ’ αρχάς να επαναχρησιμοποιούμε. Να χρησιμοποιούμε λιγότερο, ας μην παίρνουμε 100 παντελόνια και 100 μπλούζες αν δεν τα χρειαζόμαστε. Ας χρησιμοποιούμε μόνο αυτά που χρειαζόμαστε. Όπου μπορούμε, ας μειώνουμε τα απορρίμματά μας, δηλαδή ας έχουμε το δικό μας μπουκάλι, συσκευασίες που μπορούμε να χρησιμοποιούμε ξανά και ξανά και όχι πλαστικά μιας χρήσης. Επίσης, μπορούμε να οργανωνόμαστε με την κοινότητά μας για να κάνουμε δενδροφυτεύσεις, εθελοντισμό, να προσπαθούμε συλλογικά να φέρουμε την αλλαγή. Είναι σημαντικό να ανακυκλώνουμε, όπως και να μην χρησιμοποιούμε περισσότερη ενέργεια από αυτήν που χρειαζόμαστε. Επίσης, αυτά τα οποία μαθαίνουμε εμείς ας προσπαθήσουμε να τα μεταφέρουμε και στους άλλους, όπως στην οικογένειά μας και στο σχολείο μας. Αυτά θεωρώ πως είναι ένα καλό ξεκίνημα.

Τι είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας;

Πρόκειται για εκείνες τις μορφές ενέργειας που έχουν από μηδενικό έως πολύ μικρό αντίκτυπο στο περιβάλλον και βρίσκονται στη φύση σε αφθονία, όπως ο ήλιος, ο άνεμος, η ενέργεια από τα κύματα ή από τη ροή των ποταμών, η ενέργεια από τον πυρήνα της γης, αυτό που ονομάζουμε γεωθερμία. Πρόκειται, λοιπόν, για μορφές ενέργειας που όταν τις χρησιμοποιούμε δεν ζημιώνουμε το περιβάλλον, δεν εκλύουμε διοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια του θερμοκηπίου, οπότε θα έπρεπε όλο και περισσότερο να στραφούμε προς αυτές.

Τι δυσκολίες έχει η ανακύκλωση;

Πολλές φορές μπερδευόμαστε. Δεν υπάρχουν σαφείς και ξεκάθαρες οδηγίες από την κυβέρνηση σχετικά με το τι ανακυκλώνεται και τι όχι. Επίσης, δεν υπάρχει ξεχωριστή διαλογή των διαφορετικών προϊόντων, όπως το γυαλί, το αλουμίνιο, το χαρτί. Αυτά θα έπρεπε να συλλέγονται και να ανακυκλώνονται χωριστά, όπως συμβαίνει και στο εξωτερικό, σε διαφορετικούς κάδους. Επίσης, πολλές φορές οι κάδοι ανακύκλωσης πηγαίνουν στις χωματερές μαζί με τα κανονικά σκουπίδια, οπότε ενώ έχουμε κάνει την προσπάθεια να τα τοποθετήσουμε σε διαφορετικό κάδο, τελικά η κυβέρνηση τα πετάει όλα στον ίδιο χώρο. Για τον λόγο αυτόν για εμένα είναι προτιμότερο να προσπαθούμε εξ αρχής να παράγουμε λιγότερα σκουπίδια όποτε μπορούμε, να γεμίζουμε το παγούρι μας αντί να παίρνουμε πλαστικά μπουκάλια για παράδειγμα.

Υπάρχει ελπίδα για τον πλανήτη μας;

Η καλύτερη ερώτηση για το τέλος! Εγώ πιστεύω πως υπάρχει ελπίδα. Η κρίση έχει λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις και πρέπει να δράσουμε πάρα πολύ γρήγορα, αλλά παντού γύρω μας εκατομμύρια κόσμου διαδηλώνει στον δρόμο, αλλάζει τις συνήθειές του, μιλάει με τους γείτονές του, οργανώνεται με την κοινότητά του. Βλέπουμε πολλά λαμπρά παραδείγματα κυρίως από νέους ανθρώπους και παιδιά, όπως εσείς, που έχουν μια πολύ νέα συνείδηση ως προς το περιβάλλον. Αυτά που μου λέγατε σήμερα πριν καν προλάβω να σας μιλήσω εγώ για αυτά είναι πράγματα που δεν τα γνώριζα στο σχολείο. Είστε ήδη δυο επίπεδα παραπάνω και είναι πολύ σημαντικό να βλέπεις τις νεότερες γενιές να αλλάζουν τα πράγματα και να δείχνουν στους μεγαλύτερους όσα πρέπει να αλλάξουν. Εγώ πραγματικά πιστεύω πως υπάρχει ελπίδα και ένα μεγάλο μέρος αυτής της ελπίδας είστε εσείς οι ίδιοι και οι ίδιες.

Δημοσιεύθηκε: Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, 2022

vol 3.4

Δεν χρειάζομαι και τόσα πολλά

Η σπατάλη και η υπερκατανάλωση των τροφίμων αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), σε όλο τον κόσμο μεγάλο ποσοστό των τροφίμων χάνεται στην πορεία από το αγρόκτημα μέχρι το πιάτο. Στην Ε.Ε.(Ευρωπαϊκή Ένωση), η ετήσια απώλεια ή σπατάλη τροφίμων υπολογίζεται σε περίπου 87,6 εκατομμύρια τόνους.

Η υπερκατανάλωση και η σπατάλη των τροφίμων από τους ανθρώπους δημιουργεί εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων, ενώ μάλιστα αποκαλύφθηκε ότι τον Νοέμβριο του 2019 η Ελλάδα περνούσε λαθραία τα σκουπίδια της στον τρίτο κόσμο, στη Λιβερία. Αυτό το γεγονός ήταν πολύ ντροπιαστικό για την Ελλάδα και έδειξε ότι γίνεται απίστευτη κατανάλωση τροφίμων και άλλων υλικών αντικειμένων από τους κατοίκους της χώρας μας.

Ένα ακόμη γεγονός είναι ότι όταν οι παραγωγοί φέρνουν τα προϊόντα τους στα supermarket, γνωρίζοντας τις προτιμήσεις των πελατών, τα επιλέγουν με βάση την αισθητική και τελικά στα ράφια των super market καταλήγει να φτάνει το 20% και το υπόλοιπο να πηγαίνει στα σκουπίδια.

Εάν σκεφτούμε πως για κάθε πορτοκάλι και κάθε ντομάτα που πετάμε υπάρχει ένα ίδιο στα σκουπίδια αξίζει να κάνουμε προσπάθεια για να εξοικονομήσουμε φαγητό!!!

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ

2. ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΩΝ ΚΑΔΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

3. ΕΚΕΙ ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ

5. ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟ ΣΩΣΟΥΜΕ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

6. ΤΙΣ ΤΡΩΝΕ ΟΙ ΧΕΛΩΝΕΣ ΚΑΤΑΛΑΘΟΣ

7. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗ ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΔΟΥΛΕΥΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ

ΚΑΘΕΤΑ

1. ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

4. ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΠΟΥΚΑΛΙ

Βουτιά στους μπλε κάδους

Η λύση για την διάσωση του περιβάλλοντος είναι μία, η ανακύκλωση. Χαρτί, γυαλί, πλαστικό και αλουμίνιο πρέπει να μπαίνουν στους μπλε κάδους, γιατί η κατάσταση είναι πολύ κρίσιμη!!!

«Έχει νόημα που συμμετέχω στην ανακύκλωση;», «τι συνέπεια έχει η λεηλασία των χρήσιμων υλικών;» αναρωτιέται ο πολίτης. Η ανακύκλωση είναι ένα τεράστιο θέμα, που δεν προσφέρεται για μονοσήμαντες απαντήσεις.

Μόλις το 2004 ξεκίνησε η ανακύκλωση στην Ελλάδα. Παρουσίασε τα πρώτα χρόνια ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης, γεννώντας ελπίδες, αλλά στη συνέχεια, λόγω και της οικονομικής κρίσης, βάλτωσε και άρχισε να οπισθοχωρεί. Στη χώρα μας επεξεργαζόμαστε μετά βίας το 20% των αστικών αποβλήτων, όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 42%. Tο 80% των αποβλήτων θάβεται στις χωματερές, κάτι που συνεπάγει υψηλό κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος.

Στα τέλη του 2013, από όπου αντλούνται τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), στα έργα του μπλε κάδου είχε πρόσβαση το 87% του πληθυσμού (9,4 εκατομμύρια κάτοικοι). Σε συνεργασία με 269 δήμους έχουν τοποθετηθεί 153.000 κάδοι και έχουν διατεθεί 406 ειδικά απορριμματοφόρα. Το 2013 ανακυκλώθηκαν συνολικά 380.896 τόνοι υλικών συσκευασίας.

Στο χαρτί και στο χαρτόνι στην ανακύκλωση ξεπερνάμε τους στόχους (76,9% έναντι στόχου 60%), όπως και στο πλαστικό (31,7% έναντι στόχου 22,5%). Υστερούμε όμως στο γυαλί (27,2% έναντι στόχου 60%), στα μέταλλα (44% έναντι στόχου 50%) και στο ξύλο (2,7% έναντι στόχου 15%). Η ανακύκλωση του ξύλου έχει περιοριστεί στο ελάχιστο, λόγω της αυξανόμενης χρήσης της ξύλινης παλέτας ως καυσίμου.

Μέσα από αυτές τις στατιστικές, συμπεραίνουμε πως η ανακύκλωση είναι μία από τις πιο άμεσες «ιδέες» που οι πολίτες είναι εύκολο να υλοποιήσουν. Είναι σημαντικό να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο και ο καθένας μας να κάνει την προσπάθεια του για ένα καλύτερο μέλλον!

Παρουσιάζουμε τη σωτήρια πράσινη ενέργεια

Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε για να προστατέψουμε τον πλανήτη μας και να αποτρέψουμε την καταστροφή του. Ένα από αυτά είναι να αλλάξουμε τον τρόπο που τροφοδοτούμε τα σπίτια μας με ενέργεια.

Ο καλύτερος τρόπος είναι μέσω των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως τα φωτοβολταϊκά που χρησιμοποιούν ηλιακή ενέργεια, οι ανεμογεννήτριες, η υδροηλεκτρική και η γεωθερμική ενέργεια καθώς και η βιομάζα, οι οποίες έχουν τα εξής κοινά χαρακτηριστικά

Είναι πηγές ενέργειας που βρίσκονται στη φύση (ήλιος, νερό, αέρας, γεωθερμία και βιομάζα)

Υπάρχουν σε αφθονία.

Η εκμετάλλευσή τους δεν απαιτεί κάποια ενεργητική παρέμβαση (π.x. άντληση, εξόρυξη ή καύση). Χρησιμοποιούμε τη ροή της ενέργειας που υπάρχει ήδη στη φύση.

Η χρήση τους δε μολύνει το περιβάλλον.

Βοηθούν στη μείωση της χρήσης πετρελαίου και της εξάρτησης από αυτό.

Ο ενεργειακός τους εφοδιασμός είναι πολύ πιο ασφαλής.

Βελτιώνουν την ποιότητα του περιβάλλοντος.

Είναι η λύση στο πρόβλημα της εξάντλησης των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αποτελούν εναλλακτικές λύσεις αντί των ορυκτών καυσίμων και θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (όπως το διοξείδιο) και στη μείωση της εξάρτησης από αναξιόπιστες και ασταθείς αγορές ορυκτών καυσίμων, ειδικότερα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει εξελιχθεί σημαντικά κατά τα τελευταία 15 χρόνια. Το 2009, οι Ευρωπαίοι ηγέτες όρισαν ως στόχο έως το 2020 ένα μερίδιο 20% της κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Το 2018, συμφωνήθηκε ο στόχος έως το 2030 ένα μερίδιο 32% της κατανάλωσης ενέργειας να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Τον Ιούλιο του 2021, ενόψει των νέων φιλοδοξιών της ΕΕ για το κλίμα, προτάθηκε στους συννομοθέτες η αναθεώρηση του στόχου σε 40 % έως το 2030. Το μελλοντικό πλαίσιο πολιτικής για την περίοδο μετά το 2030 βρίσκεται υπό συζήτηση και μάλιστα είναι πολύ ελπιδοφόρο.

Ακολουθώντας το παραπάνω σχέδιο όλοι οι πολίτες σαν μια οργανωμένη, συνασπισμένη ομάδα θα καταφέρουμε να ελαττώσουμε όσο περισσότερους ρύπους είναι δυνατόν και στο τέλος της ημέρας θα εκπληρώσουμε το ελπιδοφόρο πράσινο όνειρο, την διάσωση του πλανήτη μας!

Συντακτική Ομάδα Sky Blue: Γεράρδος Αριστοτέλης

Γληγόρη Μαρία

Κίντη Παρασκευή

Κυριοπούλου Κωνσταντίνα

Φλωράκη Κωνσταντίνα

Δημοσιεύθηκε: Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, 2022

vol 3.3

Η ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΖΩΑ

Η ρύπανση και τα θαλάσσια ζώα !

Άραγε θα επιβιώσουν?

Τι θα γίνει με το πετρέλαιο?

Τι θα γίνει με τις απώλειες και τη ζωή των θαλάσσιων ζώων?

Οι ψαράδες των αλιευτικών πλοίων πρέπει να σταματήσουν να βάζουν τα δίχτυα τους στους ωκεανούς και τα ψάρια που δεν τρώμε να ζουν στο περιβάλλον τους και όχι να έχουν έναν βασανιστικό θάνατο.

Πόσες θαλάσσιες χελώνες έχουν απομείνει?

Δεν υπάρχει ακριβής αριθμός για το πόσες έχουν απομείνει. Ωστόσο στη Μεσόγειο υπάρχουν 8600 φωλιές κάθε χρόνο.

Πόσες θαλάσσιες χελώνες πεθαίνουν κάθε χρόνο?

Πεθαίνουν περίπου 5000 χελώνες.

Πόσα σκουπίδια πετάγονται μέσα στη θάλασσα κάθε χρόνο?

Περίπου το 70 τοις εκατό του πλανήτη μας είναι καλυμμένο από ωκεανούς και τα θαλάσσια απορρίμματα βρίσκονται σχεδόν παντού.

Πόσες θάλασσες μπορεί να έχουν απομείνει χωρίς σκουπίδια?

Δεν υπάρχουν θάλασσες που να μην έχουν σκουπίδια.

Τι σκουπίδια υπάρχουν μέσα στη θάλασσα?

Τα σκουπίδια που υπάρχουν μέσα στη θάλασσα είναι ΣΑΚΟΥΛΕΣ, ΜΑΣΚΕΣ, ΚΟΥΤΑΚΙΑ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΩΝ, ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ κ.λπ.

Πως μολύνεται η θάλασσα?

Από τη στιγμή που το πετρέλαιο θα βρεθεί στη θάλασσα, αρχίζει μια αργή, φυσική διαδικασία οξείδωσης και βιοδιάσπασης του από μικροοργανισμούς.

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ

3. ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΟΤΑΝ ΕΧΕΙ ΑΝΕΜΟ

6. ΜΑΣ ΠΕΡΝΑΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ ΜΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ, ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

7. ΤΡΩΕΙ ΤΣΟΥΧΤΡΕΣ

8. ΤΣΙΜΠΑΕΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

9. ΟΤΑΝ ΧΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟΥΣ ΒΟΗΘΑΕΙ

ΚΑΘΕΤΑ

1. ΑΗΔΙΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

2. ΜΕ ΑΥΤΗ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΚΑΣΤΡΑΚΙΑ

4. ΤΟ ΑΣΤΕΡΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

5. ΛΕΝΕ ΚΑΠΟΙΟΙ ΠΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ, ΕΧΕΙ ΟΥΡΑ

7. ΛΑΜΠΕΡΟ ΨΑΡΙ

Συντακτική Ομάδα Πράσινα Δενδρόφυλλα: Ντέντε Μαρία

Ντέντε Εμμανουήλ

Τσαούση Αριάδνη

Ξανουδάκης Ωρίωνας

Δημοσιεύθηκε: Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, 2022

vol 3.2

ΟΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος καταστρέφεται σιγά σιγά, για αυτό στραφήκαμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Έτσι αξιοποιούμε τον αέρα, τον ήλιο και το νερό για να παράγουμε ενέργεια.

ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ

ΒΡΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 12 ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΕΜΟΣ

ΝΕΡΟ

ΗΛΙΟΣ

ΒΙΟΜΑΖΑ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ

ΓΑΙΑΝΘΡΑΚΑΣ

ΣΧΑΣΗ ΠΥΡΗΝΩΝ

Συντακτική Ομάδα Πορτοκάλια: Μελέκ Μαριάμ

Μελέκ Ιωσήφ

Μπεζάνης Δημήτρης

Ξανθουδάκης Νικόλας

Τσαούσης Μάξιμος

Δημοσιεύθηκε: Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, 2022

vol 3.1

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Την τελευταία δεκαετία ο κόσμος έχει αρχίσει να μη σέβεται τη φύση και να παραμελεί την ύπαρξη των ζώων και των φυτών. Δυο σημαντικά προβλήματα που υπάρχουν είναι η κακή διαχείριση των σκουπιδιών και η περιβαλλοντική ρύπανση. Τα απορρίμματα που δεν ανακυκλώνονται καταλήγουν σε ΧΥΤΑ (χώρος υγειονομικής ταφής απορριμμάτων) και κάποια από αυτά παράνομα σε άλλες φτωχότερες χώρες, π.χ. Νιγηρία. Τα σκουπίδια που ανακυκλώνονται καταλήγουν σε εργοστάσια ανακύκλωσης και μετά μετατρέπονται σε άλλα αντικείμενα, π.χ. μπλούζες κ.τ.λ..

Τι είναι η ανακύκλωση ???

Η ανακύκλωση είναι μια διαδικασία με τα εξής στάδια:

Διαλογή των απορριμμάτων στο σπίτι (διαχωρισμός και καθαρισμός συσκευασιών).
Αποκομιδή των απορριμμάτων με ειδικά οχήματα του εκάστοτε δήμου.
Διαλογή στα Κ.Δ.Α.Υ. (κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών). Εκεί οι εργαζόμενοι διαχωρίζουν το περιεχόμενο των κάδων ανακύκλωσης σε επιμέρους κατηγορίες.
Συμπίεση (οργανώνονται σε δέματα και αποστέλλονται σε αντίστοιχους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση του κάθε υλικού).
Το υλικό καθαρίζεται και, ανάλογα την περίπτωση, ο αντίστοιχος φορέας προχωρά στην επαναφορά του υλικού σε μορφή που μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί.
Η πρώτη ύλη κατευθύνεται προς την εταιρεία που θα τη χρησιμοποιήσει.
Δημιουργία νέου προϊόντος.

Η Ελλάδα κάνει τεράστια σπατάλη καθημερινά, γι’ αυτό λοιπόν θα πρέπει να συμβάλλουμε όλοι και όλες μαζί για έναν καλύτερο κόσμο.

Μόνο έτσι θα τα καταφέρουμε!

ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ

ΒΡΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 12 ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

ΓΗ

ΔΕΝΤΡΟ

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ

ΖΩΑ

ΖΩΟΦΙΛΟΣ

ΜΟΛΥΝΣΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΡΙΖΑ

ΦΥΣΗ

ΩΚΕΑΝΟΣ

Συντακτική Ομάδα Ωκεανοί: Κροκίδας Δημήτρης

Μιχαηλίδης Ακύλας

Μιχαηλίδης Άλκης

Σακογιάννης Ιωάννης

Φλωράκης Θεολόγος

Δημοσιεύθηκε: Τρίτη 6 Δεκεμβρίου, 2022

Κατηγορία: Uncategorized

Avengers: Endgame

ΣΙΝΕΜΑ

Η μόδα κατά τη διάρκεια πολλών ετών

ΜΟΔΑ

Υγεία & Διατροφή

Δημοσιογραφική ομάδα Blueberries (Ειρήνη Λαζαρίδη, Δομινίκη Μπούζα, Σοφία Νάτση, Δωροθέα Τσουλούκογλου)

Κορμός με ρυζογκοφρέτες

Σουφλέ ζυμαρικών

Συνέντευξη: Connect your City

Συνέντευξη: Πάνος Βαλαβάνης

“Η ιστορία είναι το έρμα που μας κρατά για να μη βουλιάξουμε. Η γνώση της ιστορίας μας βοηθάει να ξέρουμε πού πατάμε και πού βρισκόμαστε”

“Θα λέγαμε πως η αρχιαολογία με την ιστορία είναι αδερφές! Η ιστορία ασχολείται με τα γεγονότα, με τους πολέμους, με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. ”

vol 3.5

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΡΕΤΤΟΥ

Σύμβουλος Ανανεώσιμης Ενέργειας, Electra Energy Cooperative

vol 3.4

Δεν χρειάζομαι και τόσα πολλά

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

Παρουσιάζουμε τη σωτήρια πράσινη ενέργεια

vol 3.3

Η ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΖΩΑ

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

vol 3.2

ΟΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ

vol 3.1

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ